انواع سند ملکی و جنبه حقوقی
سند ملکی و انواع آن
مدرک یکی از حیاتی‌ترین ابزارها برای اثبات دعاوی در محاکم قضایی به شمار می‌آید و به عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل برای اثبات حقوق شناخته می‌شود. در قانون مدنی، در ماده 1284، به تعریف مدرک پرداخته شده است: «مدرک به هر نوشته‌ای اطلاق می‌شود که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.» طبق این قانون، مدارک به دو دسته رسمی و عادی تقسیم می‌شوند. مدارک رسمی شامل تمامی اسنادی است که در دفاتر اسناد رسمی به ثبت می‌رسند، در حالی که مدارک عادی به اسنادی اطلاق می‌شود که خارج از این دفاتر و میان طرفین، مانند قولنامه، منتقل می‌گردند. برای انتقال مالکیت، مدارک در قالب‌های مختلفی تهیه می‌شوند و هر کدام عنوان‌های خاصی دارند. در این مقاله به تحلیل مدرک ملکی و انواع آن خواهیم پرداخت.
انواع سند ملکی و جنبه حقوقی
سند ملکی به عنوان یک ابزار قانونی، نقش اساسی در تعیین حقوق مالکیت و انتقال املاک ایفا می‌کند. این اسناد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک شرایط خاص خود را دارند. از جمله این انواع می‌توان به سند رسمی، سند عادی و سند مشروط اشاره کرد. سند رسمی به واسطه مراجع قانونی مانند دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌شود و اعتبار بالایی دارد. در مقابل، سند عادی ممکن است بین افراد تنظیم شده و به رأی دادگاه وابسته باشد. همچنین، سند مشروط شامل شرایط خاصی است که در صورت تحقق آن‌ها، انتقال مالکیت انجام خواهد شد، به همین دلیل این نوع سند به مراقبت بیشتری نیاز دارد.
جنبه حقوقی اسناد ملکی، ابعاد مختلفی را در بر می‌گیرد که شامل بررسی اعتبار، شرایط و الزامات قانونی است. این تحلیل می‌تواند به شفاف‌سازی حقوق و تعهدات طرفین کمک کند و از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری کند. به عنوان مثال، در ارزیابی یک سند ملکی، توجه به تاریخ تنظیم، نحوه انتقال و محدودیت‌های احتمالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در نهایت، شناخت دقیق ویژگی‌ها و الزامات هر نوع سند می‌تواند تضمین‌کننده حقوق مالکیت و کاهش ریسک‌های حقوقی برای مالکان و خریداران باشد.
مطالب مرتبط: وکیل ملکی
سند ملکی
از دیرباز تا به امروز، انواع مختلفی از اسناد با عناوین گوناگون به وجود آمده‌اند که هر کدام ویژگی‌ها و خصوصیات خاص خود را دارند. در واقع، مطمئن‌ترین روش برای خرید و فروش املاک، انجام این فرآیند از طریق دفاتر اسناد رسمی یا اداره ثبت اسناد و املاک است. سند ملکی به معنای مدرکی است که مالکیت فرد را نسبت به یک ملک اثبات می‌کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره وکیل ملک، لطفاً کلیک کنید.
انواع اسناد ملکی
مدارک مربوط به املاک، از جمله اسناد مربوط به خانه، شامل دسته‌بندی‌های گوناگونی است که بسیاری از افراد با عناوین آن‌ها آشنا هستند، که به شرح زیر می‌باشد:
- سند ملکی مشاع
- سند ملکی تفکیکی
- سند ملکی تک برگ
- ملکی شش دانگ
- سند ملکی وکالتی
- سند ملکی عرصه و اعیان
- سند ملکی رهنی
- سند ملکی منگوله دار
- سند ملکی بنچاق
هر یک از اسناد ذکر شده، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که به تفصیل در مقالات دیگر مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.
فرم درخواست
- سند مشاع
سند مشاع به مدرکی اطلاق می‌شود که در آن مالکیت یک ملک بین چند نفر به طور مشترک تقسیم شده است. در این وضعیت، هر یک از مالکان در تمامی اجزای ملک سهیم هستند. به عنوان نمونه، اگر یک ملک به صورت مشاع بین دو نفر تقسیم شود، هر یک از آن‌ها در تمامی بخش‌های ملک حق مالکیت دارند.
مطالب مرتبط: نمونه رای اثبات مالکیت با سند عادی
جنبه حقوقی: در املاک مشاع، هر شریک می‌تواند درخواست افراز کند تا سهم خود را به طور جداگانه دریافت کند. این فرایند مستلزم توافق تمامی شرکا یا صدور حکم از طرف دادگاه است.
- سند مفروز
سند مفروز به مدرکی گفته می‌شود که نشان‌دهنده مالکیت کامل یک ملک و عدم وجود شریک در آن است. در این وضعیت، تنها یک نفر صاحب ملک می‌باشد.
جنبه حقوقی: از منظر حقوقی، سند مفروز وضوح بیشتری دارد و فرایند انتقال آن به سهولت صورت می‌گیرد.
- سند شش دانگ
سند شش دانگ گواهی بر مالکیت کامل یک فرد بر تمامی بخش‌های یک ملک است. این مدرک همچنین به عنوان سند مالکیت شش دانگ شناخته می‌شود.
جنبه حقوقی: سند شش دانگ از اعتبار و قوت قانونی بالایی برخوردار است و صاحب آن می‌تواند به طور نامحدود در املاک خود تصرف نماید.
- سند تک برگ
سند تک برگ به عنوان یک نوع مدرک مالکیت، به شکل یک صفحه واحد صادر می‌شود و اطلاعاتی چون اندازه‌های ملک، مساحت، نشانی و پلاک ثبتی را در بر دارد.
جنبه حقوقی: به علت راحتی در جابه‌جایی و نگهداری، این سند امروزه به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای انتقال مالکیت، مراجعه به دفاتر ثبت اسناد رسمی الزامی است.
- سند وقفی
سند وقف، نشانه‌ای از مالکیت یک ملک به عنوان وقف محسوب می‌شود. این املاک به هیچ عنوان قابل خرید و فروش نیستند و تنها امکان اجاره آن‌ها برای مدت معین (حداکثر 99 سال) وجود دارد.
جنبه حقوقی: اداره اوقاف و امور خیریه وظیفه نظارت و مدیریت بر اموال وقف را بر عهده دارد و هر نوع تغییر در شرایط این املاک مستلزم دریافت مجوز قانونی است.
- سند المثنی
سند المثنی در شرایطی صادر می‌گردد که سند اصلی گم شده یا نابود شده باشد. برای دریافت این نوع سند، ارائه استشهادیه رسمی و مدارک ضروری الزامی است.
جنبه حقوقی: فرآیند صدور سند المثنی تحت قوانین خاصی قرار دارد و نیازمند تأیید مراجع قضایی است.
- سند عرصه و اعیان
سند عرصه به زمینی اطلاق می‌شود که ساختمان روی آن ساخته شده و سند اعیان به خود بنا مربوط می‌باشد. در مجتمع‌های آپارتمانی، سهم هر یک از مالکان از عرصه و اعیان بر اساس متراژ ملک محاسبه می‌گردد.
جنبه حقوقی: این نوع اسناد به ویژه در کلان‌شهرهایی همچون تهران به وفور یافت می‌شود و تفکیک مالکیت عرصه و اعیان می‌تواند در روند انتقال ملک تأثیرات قابل توجهی داشته باشد.
- سند ورثه‌ای
سند ارثی پس از درگذشت صاحب اصلی و جهت توزیع ارث میان وراث تهیه می‌گردد. هر یک از وراث سهمی مشترک از ملک را به‌دست می‌آورد.
جنبه حقوقی: برای اخذ سند ارثی، وراث ملزم به ارائه مدارک مورد نیاز به اداره ثبت هستند و در صورتی که همه طرفین به توافق برسند، سند مالکیت به نام هر یک از وراث صادر خواهد شد.
- سند تفکیکی
مدرک تفکیکی برای ملکی که به بخش‌های کوچکتر تقسیم شده، صادر می‌شود. برای هر بخش، سند مالکیت مستقل وجود دارد.
جنبه حقوقی: تقسیم ملک مستلزم اخذ مجوز از نهادهای مرتبط است و باید طبق قوانین شهری اجرا گردد.
- سند وکالتی
سند وکالت به مستندی اطلاق می‌شود که در آن صاحب مال به نماینده خود اجازه می‌دهد تا ملک را بفروشد یا به شخص دیگری منتقل کند. این سند به معنای تغییر مالکیت نیست.
جنبه حقوقی: تنظیم وکالت‌نامه برای فروش باید به صورت رسمی و قانونی صورت گیرد و نماینده تنها در حدود اختیارات مشخص شده مجاز به اقدام خواهد بود. (تنظیم سند با وکالت بلاعزل)
- سند معارض
سند معارض زمانی به وجود می‌آید که برای یک ملک، دو سند مالکیت با تاریخ‌های مختلف صادر شده باشد. در این حالت، دادگاه موظف است به این موضوع رسیدگی کند.
جنبه حقوقی: سند معارض فاقد اعتبار خواهد بود و تنها یکی از اسناد به عنوان سند معتبر شناخته می‌شود.
- سند بنچاق
سند بنچاق، سندی رسمی است که در دفاتر اسناد رسمی تهیه می‌شود و به امضای خریدار، فروشنده و سردفتر می‌رسد.
جنبه حقوقی: این مدرک دارای اعتبار قانونی کاملی است و برای انتقال مالکیت املاک ضروری به شمار می‌رود.
- سند شورایی
سند شورای محلی توسط اعضای شورای منطقه‌ای تهیه می‌شود و از لحاظ اعتبار، در مقایسه با اسناد رسمی، در رتبه پایین‌تری قرار دارد.
جنبه حقوقی: این نوع سند برای مسائل محلی به کار می‌رود، اما در زمینه دعاوی حقوقی، از اعتبار کمتری برخوردار است.
- سند منگوله‌دار
سند منگوله‌دار یک نوع مدرک دفترچه‌ای است که با استفاده از سیم و سرب مهر و موم می‌شود. این مدرک در دسته اسناد رسمی قرار می‌گیرد.
مطالب مرتبط: دریافت سند ملکی
جنبه حقوقی: سند منگوله‌دار به عنوان یک مدرک معتبر برای اثبات حق مالکیت به شمار می‌آید و نیازی به ارائه مدارک تکمیلی ندارد.
در خاتمه، به اطلاع می‌رساند چنانچه شما مالک یک ملک هستید و برای آن سند ملکی دریافت کرده‌اید، ضروری است با ورود به سامانه املاک و اسکان و دانلود اپلیکیشن مربوطه، اطلاعات ملک خود را در این سیستم ثبت نمایید. همچنین، افرادی که قصد دارند سند ملکی را منتقل کنند، می‌توانند با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی و پرداخت هزینه‌های مربوطه، سند را به نام خود انتقال دهند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه، می‌توانید به مقاله مرتبط با هزینه انتقال سند ملک مراجعه کنید.
همچنین، کارشناسان گروه وکلای نصراللهی آماده‌اند تا با ارائه مشاوره‌های حقوقی، به سوالات شما عزیزان درباره اسناد ملکی و انواع آن پاسخ دهند.
دیدگاهتان را بنویسید