وکیل پایه یک دادگستری در تهران

وکیل پایه یک دادگستری

ارائه دادخواست یا شکایت به مراجع قضایی و پیگیری روند پرونده در این نهادها، برای افراد عادی و بدون نیاز به وکیل پایه یک دادگستری ممکن است، اما به دلیل عدم تسلط این افراد به مسائل حقوقی و فقدان تجربه لازم، در بسیاری از موارد ممکن است به شکست در دعوا و از بین رفتن حقوق قانونی آنان منجر شود. از این رو، انتخاب وکیل با تجربه و ماهر، می‌تواند به کاهش احتمال وقوع چنین مشکلاتی کمک کرده و شانس موفقیت در پرونده‌های قضایی را افزایش دهد.

وکیل پایه یک دادگستری یکی از اصطلاحاتی است که با وجود استفاده گسترده در جامعه، برای بسیاری از افراد هنوز به صورت واضح تعریف نشده و در برخی موارد موجب اشتباه در تمایز آن با مفاهیم نزدیک دیگری مانند کارآموز وکالت، مشاور حقوقی و وکیل قوه قضاییه می‌شود.

بنابراین در این مقاله به بررسی جامع مفهوم وکیل پایه یک دادگستری خواهیم پرداخت. ابتدا به این پرسش پاسخ می‌دهیم که وکیل پایه یک دادگستری چه شخصی است. سپس تفاوت‌های میان وکیل پایه یک دادگستری، وکیل قوه قضاییه و کارآموز وکالت را توضیح خواهیم داد. در پایان نیز به موضوع مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری و مسؤولیت‌های او خواهیم پرداخت.

وکیل پایه یک دادگستری کیست؟

اگر تاکنون با مسائل حقوقی روبرو شده‌اید و به دنبال مشاوره و راهنمایی از یک وکیل بوده‌اید، احتمالاً با عبارات مشابهی همچون وکیل پایه یک دادگستری، وکیل قوه قضاییه و وکیل تلفنی برخورد کرده‌اید. به همین منظور، در این قسمت از مقاله به بررسی مفهوم وکیل پایه یک دادگستری خواهیم پرداخت و در ادامه، تفاوت‌های بین وکیل پایه یک دادگستری و وکیل قوه قضاییه را روشن خواهیم کرد.

افرادی که در زمینه حقوق، فقه و حقوق تحصیل کرده‌اند و قصد دارند به حرفه وکالت بپیوندند، ملزم به شرکت در آزمونی به نام آزمون وکالت هستند. یکی از سازمان‌هایی که در ایران مسئول برگزاری این آزمون است، کانون وکلای دادگستری به شمار می‌آید.

پس از موفقیت شخص در آزمون وکالت کانون وکلای دادگستری، او مجوزی تحت عنوان پروانه کارآموزی از کانون وکلا دریافت می‌کند. کارآموز وکالت موظف است مدتی را به یادگیری اصول و فنون وکالت تحت نظارت کانون وکلا اختصاص دهد که این دوره به عنوان دوره کارآموزی شناخته می‌شود.

پس از پایان دوره کارآموزی، در صورتی که کارآموز وکالت تمامی وظایف خود را به درستی انجام داده باشد، موظف است در آزمون نهایی کانون وکلا شرکت کند. این آزمون که به نام اختبار شناخته می‌شود، در دو مرحله کتبی و شفاهی برگزار می‌گردد. کارآموزانی که موفق به کسب نمره قبولی در این آزمون شوند، پروانه وکالت پایه یک دادگستری را دریافت کرده و به عنوان وکیل پایه یک دادگستری شناخته می‌شوند. بنابراین، در پاسخ به این پرسش که وکیل پایه یک دادگستری چه کسی است، باید گفت:

وکیل پایه یک دادگستری به فردی اطلاق می‌شود که پس از موفقیت در آزمون کارآموزی کانون وکلا، دوره کارآموزی خود را به پایان رسانده و در نهایت در آزمون اختبار کانون وکلا نیز موفق به کسب نمره قبولی شده است. بدین ترتیب، وی پروانه وکالت پایه یک دادگستری را از کانون وکلای مربوطه دریافت می‌کند.

تفاوت وکیل پایه یک دادگستری با وکیل قوه قضاییه

حال که درباره وکیل پایه یک دادگستری صحبت کردیم و این مفهوم برایتان روشن شد، در ادامه به بررسی تمایزات بین وکیل دادگستری و وکیل قوه قضاییه خواهیم پرداخت.

در کشور ما، هر سال دو سازمان به برگزاری آزمون وکالت می‌پردازند: کانون وکلای دادگستری و مرکز وکلای قوه قضاییه. افرادی که در هر یک از این آزمون‌ها موفق به کسب نمره قبولی می‌شوند، موظفند پس از قبولی، دوره کارآموزی را طبق قوانین نهاد مربوطه بگذرانند. پس از اتمام این دوره با موفقیت، آن‌ها می‌توانند با شرکت در آزمون نهایی، پروانه وکالت خود را دریافت کنند. با توجه به توضیحات فوق و تعریفی که در مورد وکیل پایه یک دادگستری ارائه دادیم، اکنون می‌توانیم وکیل قوه قضاییه را به این شکل تعریف کنیم:

وکیل قوه قضاییه به فردی اطلاق می‌شود که در آزمون وکالت این نهاد شرکت کرده و موفق به قبولی در آن شده است. پس از این مرحله، وی دوره کارآموزی وکالت را با موفقیت طی کرده و در پایان این دوره نیز در آزمون نهایی وکالت نمره مطلوب را کسب نموده و در نتیجه پروانه وکالت را دریافت کرده است. بدین ترتیب، عنوان وکیل قوه قضاییه به او اعطا می‌شود.

تفاوت وکیل پایه یک دادگستری با کارآموز وکالت

مفهوم دیگری که معمولاً با وکیل پایه یک دادگستری اشتباه می‌شود و ممکن است سوال‌برانگیز باشد، کارآموز وکالت است. برای روشن شدن تفاوت میان وکیل پایه یک دادگستری و کارآموز وکالت، می‌توان گفت که:

کارآموز وکالت به شخصی اطلاق می‌شود که موفق به قبولی در آزمون کارآموزی کانون وکلا شده و مجوز فعالیت در این زمینه را دریافت کرده است. اگرچه این فرد می‌تواند در برخی از پرونده‌های حقوقی فعالیت کند و از نظر عرفی به عنوان وکیل شناخته می‌شود، در واقع او هنوز در مرحله کارآموزی قرار دارد. تا زمانی که در آزمون نهایی وکالت کانون وکلا، که به نام آزمون اختبار شناخته می‌شود، پذیرفته نشود، به عنوان وکیل پایه یک دادگستری به حساب نمی‌آید و دامنه اختیاراتش نیز از وکیل دادگستری محدودتر است.

وکیل پایه یک دادگستری فردی است که مرحله کارآموزی را با موفقیت پشت سر گذاشته و در آزمون نهایی وکالت کانون وکلا، معروف به آزمون اختبار، نمره قبولی را کسب کرده است. در نهایت، او مجوز وکالت پایه یک را از کانون وکلا دریافت کرده است.

مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری

۱برخی از افراد با پرونده‌های حقوقی در سیستم قضایی مواجه هستند، اما از نظر مالی قادر به استخدام وکیل نیستند. این افراد تمایل دارند با مشاوره از وکیل پایه یک دادگستری، اطلاعات حقوقی مرتبط با پرونده‌شان را کسب کنند و در نتیجه، احتمال موفقیت خود را در آن دعوای قانونی ارتقا دهند.

۲عده‌ای دیگر از افراد به منظور انتخاب وکیل، به مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری می‌پردازند. این اشخاص به دنبال آن هستند که با دریافت مشاوره از وکیل، با اصول کلی روند حقوقی پرونده خود آشنا شوند و در صورتی که با وکیل مورد نظر به توافق برسند، در نهایت قرارداد وکالت را امضا کرده و مدیریت پرونده حقوقی خود را به او واگذار کنند.

۳در این میان، گروهی از افراد وجود دارند که بدون داشتن پرونده قضائی، تنها به منظور کسب اطلاعات تخصصی درباره مسائل حقوقی خود و پیشگیری از بروز دعاوی و مشکلات قانونی در آینده، به مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری روی می‌آورند. به عنوان نمونه، شرکتی که در نظر دارد قراردادی حقوقی مهم را امضا کند، از این فرصت استفاده کرده و با مشاوره وکیل پایه یک دادگستری، اقدام به تنظیم صحیح قرارداد می‌نماید تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کند.

اگرچه هزینه مشاوره با وکیل دادگستری کمتر از هزینه عقد قرارداد وکالت با وکیل پایه یک دادگستری است، اما باید در نظر داشت که بسته به تجربه و شهرت وکیل مدنظر، مبلغ حق مشاوره نیز ممکن است رقم قابل توجهی باشد. بنابراین، بهتر است قبل از تعیین وقت ملاقات با وکیل و آغاز مشاوره، از میزان این هزینه آگاهی پیدا کنید.

وظایف وکیل پایه یک دادگستری

آیین‌نامه اجرایی لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری که در سال 1400 به تصویب رسید، در ماده 76 به تشریح وظایف وکیل پایه یک دادگستری، شامل وکلای حوزه‌های مختلف نظیر شهرداری و خانواده، پرداخته است. طبق این ماده، اصلی‌ترین مسئولیت‌های وکیل پایه یک دادگستری به شرح زیر است:

۱ وکیل پایه یک دادگستری موظف است قبل از آغاز دعوا و در تمام مراحل رسیدگی، برای موکل خود به منظور ایجاد توافق و آشتی بین طرفین پرونده کوشش نماید.

۲ وکیل باید متن وکالت‌نامه و توافق مالی را به‌طور کاملاً شفاف و با ذکر دقیق مبلغ حق‌الوکاله تنظیم کرده و یک نسخه از وکالت‌نامه را به موکل ارائه دهد.

۳ وکیل رسمی دادگستری موظف است به موکل خود بابت مدارکی که از او دریافت می‌کند، رسید ارائه نماید.

۴ وکیل مجاز نیست که از موکل، به جز مواردی که قبلاً توافق شده، هیچ گونه پول، دارایی یا مدرکی دریافت کند.

۵ وکیل باید پس از امضای قرارداد وکالت با موکل، اقدام به تهیه دادخواست، شکواییه و سایر مستندات مرتبط با پرونده حقوقی موکل نماید. او همچنین متعهد است که در تمامی جلسات دادرسی حاضر شود، مگر در مواردی که به دلایل موجه قادر به حضور نباشد و در حد معمول، پیگیری پرونده قضایی موکل را به عهده بگیرد.

۶در نهایت، وکیل رسمی دادگستری باید تمامی ابلاغیه‌های مرتبط با پرونده موکل، به ویژه حکم صادره، را در زمان مقرر دریافت کرده و مورد بررسی قرار دهد و سپس موکل را از جزئیات ابلاغ آگاه سازد.