طلاق بائن چیست؟
طلاق بائن چیست؟
طلاق به دو دسته تقسیم می‌شود: طلاق بائن و طلاق رجعی. در طلاق رجعی، مرد می‌تواند در دوران عده، برای از سرگیری زندگی مشترک، به همسرش بازگردد. اما در طلاق بائن، مرد دیگر نمی‌تواند در این مدت به همسرش رجوع کند. به همین دلیل، اگر بخواهد دوباره با او زندگی کند، باید دوباره عقد کنند. به عبارتی، در این نوع طلاق، رابطه عاطفی و قانونی بین زوجین به پایان می‌رسد و مرد در زمان عده هیچ اختیاری برای بازگشت ندارد. در این مقاله، به بررسی انواع طلاق بائن خواهیم پرداخت و خواهیم دید که آیا طلاق توافقی در این دسته قرار می‌گیرد یا خیر.
انواع طلاق بائن
بر اساس ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی، طلاق در شرایط زیر به صورت بائن خواهد بود:
-
طلاق یائسه
در صورتی که مردی همسرش را در دوران یائسگی جدا کند، این نوع طلاق بائن محسوب می‌شود. زنان یائسه به زنانی اطلاق می‌شود که دوره‌های قاعدگی و قابلیت بارداری را از دست داده‌اند. معمولاً این تغییر در زنان پس از رسیدن به ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد.
-
طلاق قبل از نزدیکی
اگر مردی پیش از برقراری رابطه جنسی، همسرش را طلاق دهد، این نوع طلاق غیرقابل برگشت است و امکان بازگشت به وضعیت قبلی وجود ندارد.
-
طلاق خلع و مبارات تا زمانی‌که زن رجوع نکرده باشد
خلع
در طلاق بائن خلع، به خاطر نارضایتی زن از شوهر، او با توافق دو طرفه مبلغی را به همسرش پرداخت کرده و درخواست جدایی می‌کند. به این ترتیب، مرد به ازای دریافت این مبلغ، تصمیم به طلاق او می‌گیرد.
مبارات
در این موقعیت، هر یک از طرفین نسبت به دیگری احساس انزجار می‌کنند و این حالت تنفر متقابل وجود دارد. این جدایی نیز قطعی است و امکان بازگشت در آن وجود ندارد.
جدایی برای سومین بار بعد از سه ازدواج پیاپی (فرقی ندارد که این پیوند ناشی از بازگشت به رابطه قبلی باشد یا ازدواج تازه‌ای باشد).
مردی می‌تواند همسرش را به‌صورت رجعی طلاق دهد و در دوران عده به او بازگردد. سپس ممکن است دوباره او را طلاق دهد و پس از آن برای سومین بار با وی ازدواج کند. در صورتی که مرد برای بار سوم نیز همسرش را طلاق دهد، این طلاق به‌عنوان بائن شناخته می‌شود و دیگر نمی‌تواند به همسرش بازگردد. بنابراین، در این وضعیت، مرد باید برای دوباره ازدواج با همسر پیشین خود، او را به عقد نکاح خود درآورد.
فرم درخواست
آیا طلاق توافقی یک نوع طلاق بائن است؟
وکیل طلاق توافقی: در طلاق توافقی، زن و شوهر به طور مشترک از یکدیگر جدا می‌شوند. در مورد اینکه آیا این نوع طلاق بائن است یا رجعی، نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی بر این باورند که با توجه به توافق طرفین بر جدایی، این طلاق از نوع بائن و غیرقابل رجوع است. اما گروهی دیگر معتقدند که این طلاق نمی‌تواند بائن باشد و به نوعی رجعی است، زیرا ممکن است زوجین با وجود احساسات مشترک، به دلایلی تصمیم به جدایی توافقی بگیرند.
اگر زن در طلاق وکالت داشته باشد، طلاق بائن است یا رجعی؟
در برخی مواقع، ممکن است مرد به همسر خود وکالت دهد تا از او جدا شود، به عبارتی دیگر، حق طلاق را به زن واگذار کند. با توجه به این وکالت، زن قادر است از همسرش درخواست طلاق کند. در این حالت، طلاق به صورت بائن انجام می‌شود، زیرا اگر طلاق رجعی باشد، مرد می‌تواند در دوران عده بدون رضایت زن به او بازگردد و طلاق را باطل کند. بنابراین، اگر این طلاق را بائن ندانیم، جدایی زوجین از طریق وکالت در طلاق به لحاظ ماهیتی بی‌معنا و بی‌فایده خواهد بود.
آثار طلاق بائن
بدون شک، اولین و اساسی‌ترین پیامد طلاق، قطع کامل ارتباط میان زوجین است. به دنبال این جدایی، مرد دیگر مسئولیتی در قبال پرداخت نفقه به همسر خود ندارد. زن پس از این جدایی باید خانه شوهرش را ترک کند و در صورت عدم وجود عده، می‌تواند دوباره ازدواج کند. همچنین، باید اشاره کرد که پس از طلاق، زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند. با این حال، اگر شوهر در دوران بیماری همسرش او را طلاق دهد و سپس به علت همان بیماری فوت کند، زن از او ارث خواهد برد و فرآیند انحصار وراثت نیز برای او انجام می‌شود، حتی اگر طلاق از نوع بائن باشد؛ البته این موضوع به شرطی است که زن در این مدت دوباره ازدواج نکرده باشد.
رجوع از بذل در طلاق بائن
در طلاق خلع، که یکی از اشکال طلاق بائن محسوب می‌شود، زن با پرداخت مبلغی به نام فدیه از همسر خود منفک می‌شود. در این نوع طلاق، مرد نمی‌تواند به همسرش بازگردد. اما در صورتی که زن تصمیم بگیرد فدیه‌ای که به شوهرش داده را پس بگیرد، به او این امکان داده می‌شود که در صورت تمایل، به زندگی مشترک بازگردد.
این ارجاع به اعطای مالی که از سوی همسر انجام می‌شود، لازم است که شامل شرایطی برای اعتبار باشد.
- زن در دوران عده می‌تواند به فدیه مراجعه نماید.
- در مدت زمانی که زن در عده است، زوج می‌تواند از تصمیم او برای مراجعه به فدیه آگاه شود.
مهریه در طلاق بائن
در نتیجه، در صورتی که مرد از اقدام زن به بذل آگاه نباشد، این عمل باطل تلقی می‌شود و به مرد هیچ حقی اعطا نمی‌کند. به عبارتی دیگر، با مراجعه زن، ویژگی بائن بودن طلاق از بین رفته و امکان بازگشت فراهم می‌شود. در این شرایط، زن بذل را به شکل هبه‌ای بدون معوض به شوهر تقدیم می‌کند. بنابراین، در این حالت، شوهر حق رجوع را بدون نیاز به بازپرداخت بذل خواهد داشت. البته با رجوع مرد، ازدواج قبلی دوباره برقرار می‌شود و مهریه قبلی نیز برقرار خواهد بود. اما اگر پس از پایان زمان عده، زوجین مجدداً به عقد یکدیگر درآیند، لازم است که مهریه جدیدی تعیین گردد.
عده طلاق بائن
مدت زمان عده در مورد طلاق بائن، به وضعیت باکرگی زن بستگی دارد. به طور مشخص، اگر زن غیرمدخوله باشد و هیچ رابطه زناشویی برقرار نکرده باشد، عده‌ای برای او وجود نخواهد داشت. زیرا در این حالت، زن باکره است و به موجب قوانین شرعی می‌تواند بدون انتظار برای عده، دوباره با مرد دیگری ازدواج کند. اما در صورتی که زن مدخوله باشد، پس از طلاق باید مدتی را به نگهداری عده اختصاص دهد. مدت عده برای زنی که حاملگی ندارد، برابر با دو دوره عادت ماهیانه است و برای زنی که عادت ماهیانه ندارد، این مدت ۴۵ روز خواهد بود.
خواستگاری در زمان عده طلاق بائن
چنانچه زنی که باکره است طلاق بگیرد، عده‌ای بر او واجب نیست و بنابراین می‌تواند بلافاصله پس از طلاق از نوع بائن با شخص دیگری به ازدواج بپردازد. اما اگر زن مدخوله باشد، در دوره عده نمی‌تواند با مرد جدیدی ازدواج کند. البته در زمان عده طلاق بائن، خواستگاری از او به لحاظ شرعی جایز است؛ در حالی که در طلاق رجعی، خواستگاری از زن ممنوع می‌باشد.
طلاق به دلیل عسر و حرج زوجه
چنانچه زن در طول زندگی مشترک با مرد با مشکلات جدی مواجه شود، قادر است از دادگاه تقاضای طلاق نماید. تشخیص عسر و حرج به عهده دادگاه بوده و بر اساس عرف و شرایط موجود معین می‌شود. اما طبق ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، موارد زیر می‌توانند منجر به ایجاد عسر و حرج گردند:
- خروج از زندگی مشترک توسط زوجین به مدت نه ماه به‌طور متناوب در طول یک سال یا به مدت شش ماه پیوسته بدون دلیل موجه.
- وابستگی زوج به گونه‌ای که روند زندگی را به هم بریزد و مرد از پذیرش ترک آن خودداری کند.
- صدور حکم نهایی برای زوج به زندان ۵ ساله یا بیشتر.
- آزار و اذیت مداوم که برای همسر غیرقابل تحمل است.
- مبتلا شدن زوج به یک بیماری درمان‌ناپذیر که موجب اختلال در زندگی مشترک‌شان می‌شود.
مشورت با وکیل برای طلاق بائن
مشاوره با وکیل طلاق می‌تواند به تسریع و تسهیل این فرآیند کمک کند و از بروز مشکلات احتمالی در آینده پیشگیری نماید. بسیاری از افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی درباره حقوق و تعهدات خود با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. از این رو، ضروری است که پیش از هر اقدام حقوقی با یک مشاور معتبر مشورت نمایید.
گروه وکلای نصراللهی آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای به شما عزیزان است؛ بنابراین، برای دریافت راهنمایی و پاسخ به سوالات حقوقی خود در حوزه طلاق، می‌توانید با کارشناسان مجرب ما تماس بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید