لایحه دفاعیه اثبات مالکیت
حتما. در ادامه یک لایحه دفاعیه کاملاً تخصصی و حقوقی با موضوع “اثبات مالکیت” به زبان فارسی روان و بدون استفاده از هیچ واژه غیرفارسی، تقدیم می‌شود. این لایحه به گونه‌ای طراحی شده که بتوانید با پر کردن جای خالی‌ها، از آن در مراجع قضایی استفاده کنید.
مالکیت چیست ؟
قبل از آنکه به تشریح شیوه‌های اثبات مالکیت و راه‌های نشان دادن تعلق مالکیت بپردازیم، ضروری است که مفهوم مالکیت را بررسی کرده و ویژگی‌های آن را توضیح دهیم. زیرا درک مفهوم مالکیت، مقدم بر بیان روش‌های اثبات آن است و بنابراین باید ابتدا تعریف این اصطلاح حقوقی را روشن کنیم.
در پاسخ به پرسش “مالکیت چیست؟” می‌توان گفت که مالکیت، نوعی ارتباط است میان صاحب مال و دارایی او، به گونه‌ای که از یک سو، مالک می‌تواند از این ارتباط بهره‌برداری کرده و به هر شکل که تمایل دارد، از دارایی خود استفاده کند؛ و از سوی دیگر، می‌تواند با تکیه بر این حق مالکیت، از تصرف دیگران در اموال خود جلوگیری نماید.
مالکیت، مشابه مالکیت یک کوچه بن بست، ویژگی‌هایی دارد که به شرح زیر است:
دائمی بودن مالکیت
مالکیت، حقی پایدار است، به این معنا که این حق موقتی نیست و به عبارتی تاریخ انقضا ندارد؛ بلکه به صورت دائمی باقی می‌ماند و حتی در صورت عدم استفاده از دارایی، همچنان برای مالک آن وجود دارد. بنابراین، اگر مال به فرد دیگری منتقل شود، مالکیت از بین نمی‌رود، بلکه از یک شخص به شخص دیگر منتقل می‌شود.
دائمی بودن مالکیت به این معنی است که تا زمانی که مال وجود دارد، مالکیت نیز برقرار خواهد بود. از این رو، از بین رفتن دارایی به معنای نابودی مالکیت است. با این حال، نکته دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در آن مالکیت از بین برود، بدون آنکه مال نابود شود و آن زمانی است که مالک از حق مالکیت خود اعراض کند. اعراض به معنای انصراف مالک از دارایی‌اش و خارج کردن آن از مالکیت خود است؛ مانند حالتی که مالک حلقه‌ای را به دریا می‌اندازد.
مطلق بودن مالکیت
مطلق بودن مالکیت، مشابه مالکیت یک سیم کارت، بدین معناست که مالک می‌تواند به هر شکلی که بخواهد از دارایی خود بهره‌برداری کند. این ویژگی در ماده 30 قانون مدنی نیز تصریح شده است. مطابق این ماده: «هر مالک، نسبت به مایملک خود حق تمامی نوع تصرف و بهره‌برداری دارد، مگر در مواردی که قانون استثنا کرده باشد.»
اما همان‌طور که در انتهای این ماده آمده، مطلق بودن مالکیت مشروط به این است که در موارد خاصی، حق مالکیت با محدودیت‌های قانونی مواجه نشود. یکی از این موارد در ماده 132 قانون مدنی آمده است که بیان می‌کند: «هیچ‌کس نمی‌تواند در ملک خود تصرفی کند که موجب ضرر همسایه شود، مگر تصرفی که به میزان متعارف و برای رفع نیاز یا جلوگیری از ضرر به خود باشد.» بنابراین، یکی از مواردی که مطلق بودن مالکیت با محدودیت روبه‌رو می‌شود، زمانی است که به همسایه آسیب وارد کند.
انحصاری بودن مالکیت
انحصاری بودن مالکیت به این معناست که صاحب مال می‌تواند از تصرف دیگران در دارایی‌اش جلوگیری کند و در صورت تصرف غیرقانونی دیگران، از طریق مراجع قضایی برای بازپس‌گیری آن اقدام نماید. انحصاری بودن مالکیت در ماده 31 قانون مدنی ذکر شده است که به موجب آن: «هیچ مالی را نمی‌توان از تصرف صاحب آن خارج کرد، مگر به حکم قانون.»
روش های اثبات مالکیت
پس از آنکه در بخش قبلی به پرسش «مالکیت چیست؟» پاسخ دادیم و مفهوم و ویژگی‌های آن را بررسی کردیم، در این بخش به معرفی و توضیح شیوه‌های اثبات مالکیت و مراحل مربوط به آن خواهیم پرداخت و به تحلیل حقوقی این روش‌ها خواهیم پرداخت.
قبل از پرداختن به توضیحات در مورد شیوه‌های اثبات مالکیت، ضروری است اشاره کنیم که موضوع اثبات مالکیت و روش‌های مربوط به آن زمانی به میان می‌آید که در مورد مالکیت یک دارایی، مانند طلا در موارد طلاق، اختلافی پیش آید و یکی از طرفین ناچار شود برای اثبات حق خود، از شیوه‌های اثبات مالکیت بهره‌برداری کند. به عبارت دیگر، شیوه‌های اثبات مالکیت در واقع همان ادله‌ای هستند که در دعاوی حقوقی طبق قانون آیین دادرسی مدنی و قانون مدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ادله شامل اقرار، سند، شهادت و امارات (اماره تصرف) می‌شود.
اقرار
اقرار یکی از روش‌های اثبات مالکیت به‌ویژه در خصوص مهریه زنان است، زیرا طبق ماده 202 قانون آیین دادرسی مدنی: «هرگاه کسی به امری اقرار کند که دلیلی بر حقانیت طرف مقابل باشد، نیازی به دلیل دیگری برای اثبات آن نیست.» بنابراین، اگر در دعوایی که مالک حقیقی دارایی به‌دنبال اثبات ادعای خود است، فردی که به‌طور نادرست بر آن دارایی تصرف دارد، اقرار کند که آن دارایی متعلق به مالک است، مالکیت به اثبات می‌رسد و دارایی به صاحب آن بازگردانده می‌شود.
سند
یکی دیگر از شیوه‌های اثبات مالکیت، استفاده از سند است که می‌تواند شامل سند عادی یا سند رسمی باشد و به‌جرأت می‌توان گفت که این روش از مهم‌ترین شیوه‌های اثبات مالکیت به شمار می‌آید. طبق ماده 1283 قانون مدنی: «سند به هر نوشته‌ای اطلاق می‌شود که در مقام دعا یا دفاع قابل استناد باشد.»
سند به‌عنوان یکی از روش‌های اثبات مالکیت می‌تواند عادی یا رسمی باشد. تفاوت اصلی این دو نوع سند در این است که نسبت به اسناد عادی می‌توان ادعای انکار و تردید کرد، در حالی که نسبت به اسناد رسمی تنها امکان ادعای جعل وجود دارد.
شهادت
شهادت که در قانون آیین دادرسی مدنی تحت عنوان گواهی شناخته می‌شود، یکی از دیگر شیوه‌های اثبات مالکیت است. طبق بند (ب) ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی، در خصوص اثبات مالکیت از طریق شهادت شاهدان: «دعاوی مالی یا آنچه که مقصود از آن مال میباشد، با گواهی دو مرد یا یک مرد و دو زن» اثبات می‌گردد. بنابراین برای اثبات مالکیت از طریق شهادت، نیاز به شهادت دو مرد یا یک مرد و دو زن داریم.
اماره تصرف
طبق ماده 35 قانون مدنی: «تصرف به عنوان مالکیت دلیلی بر مالکیت است.» به این ترتیب، اماره تصرف به‌عنوان یکی دیگر از روش‌های اثبات مالکیت شناخته می‌شود. منظور از اماره تصرف آن است که فرد به‌گونه‌ای در یک دارایی تصرف دارد که از دید عرف به‌عنوان مالک آن دارایی شناخته می‌شود. به‌عنوان مثال، کشاورزی که دور زمینی حصار کشیده و به‌طور منظم برای آبیاری و مراقبت از محصول آن زمین مراجعه می‌کند.
برای اینکه اماره تصرف به‌عنوان یکی از شیوه‌های اثبات مالکیت شناخته شود، لازم است که تصرف به‌طور واقعی به‌عنوان مالکیت باشد. در نتیجه، اگر شخصی به نمایندگی از طرف دیگری بر دارایی تصرف داشته باشد، آن تصرف نمی‌تواند دلیلی بر مالکیت او باشد. همچنین لازم است که منشأ تصرف قانونی و مشروع باشد؛ بنابراین، تصرف یک سارق بر دارایی مسروقه نمی‌تواند دلیلی بر مالکیت او باشد.
نمونه لایحه دفاعیه اثبات مالکیت
لایحه دفاعیه
شماره دادنامه: عدد دادنامه را وارد کنید
خواهان/شاکی: نام خواهان را وارد کنید
خوانده/متشاکی: نام خوانده را وارد کنید
موضوع: اثبات مالکیت به استناد اسناد و مدارک رسمی
به: دادگاه محترم عمومی شماره حوزه قضایی واقع در نام شهر
با درود و احترام،
ضمن تقدیم سلام و احترام، زیرنویس که نام موکل (شماره ملی: شماره ملی موکل) میباشد، به استحضار می‌رساند:
مقدمه:
موکل حقیر، مالک قانونی و بی‌چون و چرای معرفی ملک مورد نظر، مثال: یک دستگاه واحد مسکونی واقع در فلان میباشد. ایشان با ارائه سند رسمی مالکیت صادره از اداره ثبت اسناد و املاک کشور، که دلیلی متقن و غیرقابل خدشه محسوب می‌گردد، مالکیت خود را به اثبات می‌رساند. متأسفانه خوانده محترم (نام خوانده) بدون هیچ دلیل قانونی و با انکارِ این سند رسمی، اقدام به شرح اقدام خوانده، مثال: تصرف غیرقانونی، ایجاد مانع در دسترسی، ادعای مالکیت بدون سند نموده است.
ادله اثبات مالکیت موکل:
سند رسمی مالکیت (سند عادی نیست):
مهم‌ترین و معتبرترین دلیل جهت اثبات مالکیت در نظام حقوقی ایران، سند رسمی صادره از دفاتر اسناد رسمی و ادارات ثبت است. موکل اینجانب دارای سند رسمی به شمارهشماره سنددفترخانهشماره دفترخانهواقع درشهر دفترخانهمیباشد که دلیلی قاطع بر مالکیت ایشان است. مطابق با مواد ۲۲ و ۷۰ قانون ثبت اسناد و املاک، سند رسمی نسبت به امضاء کنندگان آن و قائم‌مقام قانونی آنان معتبر بوده و زمانی که به جهات قانونی از اعتبار نیفتاده، کامل‌ترین دلیل مالکیت است.ادله تکمیلی و تأییدی:
علاوه بر سند رسمی، موکل آمادگی ارائه ادله تکمیلی زیر را نیز دارد تا هرگونه شبهه را مرتفع سازد:مدارک مالیاتی: ارائه قبض مالیات بر درآمد اجاره و یا مالیات بر ارزش افزوده که به نام موکل صادر شده است.
قبض های خدمات عمومی: ارائه قبض آب، برق، گاز و تلفن که به نام موکل و برای این ملک صادر شده و سابقه پرداخت آن موجود است.
شهادت شهود: حاضریم افرادی را به عنوان شاهد معرفی کنیم که بر مالکیت موکل و نحوه تملک ایشان (
مثال: از طریق خرید و فروش، ارث) گواهی دهند.
ابطال ادعاها و دلایل خوانده:
ادعاهای خوانده محترم فاقد وجهه قانونی است. ایشان:
فاقد هیچ سند رسمی معتبری جهت اثبات ادعای خود میباشد.
ادعاهای ایشان مبتنی بر
ذکر ادعای خوانده، مثال: قولنامه های عادی بدون اعتبار قانونی کافی، ادعای شفاهی، توهماست که در مقابل سند رسمی موکل، هیچ ارزش اثباتی ندارد.حتی اگر ادعایی داشته باشند، می‌بایست در دادگاه صالحه به طور جداگانه طرح دعوی نمایند و نمی‌توانند با اقدام خودسرانه، حق مسلّم مالکِ دارای سند رسمی را نقض کنند.
درخواست نهایی:
با توجه به مراتب فوق و استناد به مواد ۲۲، ۴۸، ۷۰ و ۷۱ قانون ثبت اسناد و املاک و همچنین اصول کلی حقوقی، با احترام از دادگاه محترم تقاضا دارم تا:
ادعای خواهانی موکل را وارد و مستند تشخیص داده.
خوانده را محکوم به
درخواست دقیق، مثال: رفع تصرف و تخلیه ملک، جلوگیری از ایجاد مزاحمت، ابطال ادعای مالکیتنماید.خوانده را به پرداخت تمام خسارات و هزینه های دادرسی نیز محکوم فرماید.
با سپاس و احترام فراوان
نام و نام خانوادگی وکیل/موکل
تاریخ: تاریخ روز
نکات مهم برای استفاده از این لایحه:
متن داخل این پرانتزهارا با اطلاعات پرونده خود جایگزین کنید.این لایحه یک قالب کلی و حرفه‌ای است. بسته به جزئیات پرونده (مثلاً اگر ملک ثبت نشده و با سند عادی است) باید ویرایش شود.
حتماً به شماره دادنامه و شماره سند و دفترخانه اشاره کنید.
در قسمت “ابطال ادعاهای خوانده”، سعی کنید دقیقاً به دلایل خوانده که در جلسه دادگاه یا در دادخواستش مطرح کرده است، اشاره و آن را رد کنید.
امضاء الزامی است.
دیدگاهتان را بنویسید