انحصار وراثت زمین کشاورزی بدون سند
مدارک لازم برای انحصار وراثت زمین کشاورزی بدون سند
وراث به منظور ارائه درخواست صدور گواهی حصر وراثت برای زمین زراعی ملزم به ارائه مدارک زیر هستند:
- گواهی فوت متوفی
- استشهادیه محضری
- شناسنامه متوفی
- عقدنامه یا رونوشت آن
- شناسنامه وراث
- وصیت نامه متوفی (در صورت وجود)
مراحل انحصار وراثت زمین کشاورزی
در ابتدا، وراث باید مدارک ضروری را آماده کنند. برای دریافت استشهادیه محضری، لازم است که ورثه فرم مربوطه را در دفاتر اسناد رسمی تکمیل نمایند. لازم به ذکر است که برای پر کردن فرم استشهادیه، امضای سه شاهد الزامی است. پس از تأیید فرم استشهادیه توسط دفتر اسناد رسمی، مرحله بعدی مراجعه به دفتر خدمات قضایی الکترونیکی خواهد بود. در این مرحله، وراث موظفند که دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت را به یکی از دفاتر خدمات قضایی ارائه دهند.
پس از تسلیم دادخواست، شورای حل اختلاف در آخرین محل سکونت متوفی اقدام به انتشار آگهی حصر وراثت نامحدود در روزنامه می‌کند. این شورا به منظور اطمینان از عدم وجود ذینفع دیگری به جز متقاضیان، یک آگهی در روزنامه منتشر می‌کند و برای افراد ذینفع یک ماه فرصت می‌دهد تا در صورت ادعای حق، اقدام کنند. در صورت عدم مراجعه کسی، پس از یک ماه گواهی حصر وراثت نامحدود از سوی شورای حل اختلاف صادر خواهد شد. همچنین در مورد زمین‌های کشاورزی واقع در روستا، به جای انتشار آگهی در روزنامه، اطلاعیه مربوطه در مکان‌های پر رفت و آمد مانند معابر و مساجد روستا نصب می‌شود.
هزینه حصر وراثت زمین کشاورزی
در سال 1399، مبلغ مربوط به حصر وراثت زمین‌های زراعی تقریباً 200 هزار تومان است که باید در دفاتر خدمات قضایی تسویه شود. همچنین، انتشار آگهی در روزنامه بدون هزینه و به‌صورت رایگان صورت می‌گیرد.
نحوه محاسبه مالیات بر ارث زمین کشاورزی
وراث باید آگاه باشند که انحصار وراثت تنها یکی از مراحل فرآیند تقسیم دارایی‌های متوفی است. پس از دریافت گواهی حصر وراثت نامحدود، وراث موظف به پرداخت مالیات بر ارث مربوط به زمین‌های کشاورزی متوفی هستند. تا زمانی که این مالیات تسویه نشود، وراث نمی‌توانند باغ و زمین‌های زراعی را به فروش برسانند.
نرخ مالیات بر ارث زمین‌های کشاورزی معادل 7.5% از ارزش معاملاتی آنها است. ارزش معاملاتی به قیمتی اطلاق می‌شود که توسط کمیسیون ارزیابی املاک تعیین می‌گردد و معمولاً کمتر از ارزش واقعی زمین‌های زراعی است.
تقسیم زمین کشاورزی بین دختر و پسر
تقسیم دارایی‌های موروثی براساس قانون مدنی صورت می‌گیرد. در مورد تقسیم زمین‌های کشاورزی بین دختران و پسران، باید بیان شود که اگر تمامی فرزندان تنها دختر باشند، اموال به طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود. به همین ترتیب، اگر تنها پسران وراث باشند، سهم‌ها به طور برابر بین آنها توزیع خواهد شد. اما در صورتی که هم دختران و هم پسران به عنوان وراث وجود داشته باشند، سهم پسران دو برابر دختران است. این قانون در مورد طبقات پایین‌تر ارث، مانند طبقه دوم و سوم، نیز معتبر است.
ارث دختر از زمین کشاورزی پدر
همان‌طور که قبلاً ذکر شد، در صورتی که دختر تنها فرزند باشد، تمام اموال پدر از جمله زمین‌های زراعی به او تعلق می‌گیرد. اگر پدر تنها دختران داشته باشد، ارث به‌طور مساوی بین آنها تقسیم می‌شود. در حالتی که هم دختر و هم پسر وجود داشته باشند، سهم پسر از ارث زمین‌های کشاورزی دو برابر سهم دختر خواهد بود.
مطالب مرتبط: دادخواست تقسیم ترکه اموال بدون سند
ارث دختر از زمین کشاورزی مادر
سهم ارث دختر از زمین زراعی مادر کاملاً مشابه سهم او از زمین زراعی پدر است و هیچ تفاوتی در این زمینه وجود ندارد. در صورتی که دختر تنها فرزند باشد و وارث دیگری در کار نباشد، تمام سهم به او تعلق می‌گیرد. اما اگر فرزندان دختر باشند، آنها به طور مساوی از ارث بهره‌مند می‌شوند.
تقسیم ارث بدون سند
با توجه به اینکه در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور، معاملات هنوز به صورت سند عادی و با اصطلاح قولنامه‌ای انجام می‌شود، پس از فوت مالک، وراث ممکن است با چالش‌های زیادی مواجه شوند. یکی از این چالش‌ها، تقسیم ارث بدون سند است. برای انجام تقسیم اموال بدون سند، در ابتدا باید انحصار وراثت متوفی از شورای حل اختلاف دریافت شود. سپس وراث می‌توانند به دو طریق ارث را تقسیم کنند.
۱- اگر هیچ یک از وراث محجور یا غایب نباشند، آنها می‌توانند با ارائه گواهی انحصار وراثت و سایر مدارک، توافق تمامی وراث را جلب کرده و ملک بدون سند را یا به فروش برسانند یا بین خود تقسیم کنند و برای این تقسیم، یک تقسیم‌نامه نیز تنظیم نمایند.
۲- اما اگر در میان وراث، شخص محجور یا غایب وجود داشته باشد یا یکی از وراث همکاری نکند و از فروش ملک بدون سند امتناع کند، تقسیم باید در دادگاه صورت گیرد. در این صورت، اگر ملک قابلیت تقسیم نداشته باشد، دادگاه دستور فروش آن را صادر می‌کند و با نظر کارشناس، قیمت ملک تعیین می‌شود. سپس ملک بدون سند در مزایده به فروش می‌رسد و سهم هر یک از وراث حاضر به آنها پرداخت می‌شود، در حالی که سهم سایرین به صندوق دادگستری واریز می‌شود.
مطالب مرتبط: تقسیم نامه قدیمی , تقسیم نامه ارث
زمین ارثی بدون سند
ممکن است در دارایی‌های متوفی، زمینی بدون سند به عنوان بخشی از ماترک وجود داشته باشد. برای تقسیم یا فروش این ملک ارثی، نخست باید انحصار وراثت متوفی به‌دست آید تا مشخص شود چه افرادی به عنوان وراث شناخته می‌شوند. در مرحله بعد، اگر هیچ‌یک از وراث محجور یا غایب نباشند، آنها می‌توانند به سادگی با توافق یکدیگر، زمین بدون سند را بین خود تقسیم کنند. اما در صورتی که میان وراث اختلاف نظر پیش بیاید و همکاری نکنند، تنها راه حل برای تقسیم این زمین ارثی از طریق مراجع قضایی خواهد بود. لازم به ذکر است که در صورت وجود وراث محجور یا غایب، تقسیم فقط باید از طریق دادگاه صورت گیرد.
مدارک لازم برای انحصار وراثت زمین کشاورزی
برای دریافت گواهی انحصار وراثت مربوط به زمین زراعی، ضروری است که با فراهم آوردن مدارک زیر، به شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی مراجعه نمایید. مدارک مورد نیاز برای اخذ انحصار وراثت زمین کشاورزی شامل موارد زیر است:
- گواهی فوت یا شناسنامه باطل شده فرد متوفی: هرگونه فوتی، چه ایرانی و چه خارجی، باید به نماینده ثبت احوال گزارش شود. برای دریافت گواهی فوت، ضروری است که شناسنامه و کارت ملی متوفی به همراه گواهی پزشک، گواهی بیمارستان، یا شهادت دو نفری که در لحظه وقوع فوت حضور داشته‌اند، در دسترس باشد.
- استشهادیه محضری:استشهادیه محضری مدرکی رسمی به شمار می‌رود که در یکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی، با حضور سه نفر از افرادی که در زمان فوت فرد مورد نظر حضور داشته‌اند، تنظیم می‌شود.
- عقدنامه متوفی یا رونوشت آن:اگر فرد مرحوم دارای همسر باشد، برای محاسبه سهم مهریه از دارایی‌های ارثی و شناسایی همسر او به عنوان یکی از وراث، اقداماتی لازم است.
- اصل و کپی شناسنامه: مدارک شناسایی تمامی وراث یا بازماندگانی که از میراث بهره‌مند می‌شوند.
- وصیت نامه متوفی:شاید فرد در یکی از دفاتر اسناد رسمی، وصیت‌نامه‌اش را به صورت یک سند قانونی ثبت کرده باشد. در این حالت، وراث می‌توانند با مراجعه به یکی از این دفاتر، اطلاعات لازم را دریافت کنند.
- گواهی مالیات بر ارث برای وراثی که پیش از سال ۱۳۹۵ عزیز خود را از دست داده‌اند، الزامی است. تا زمانی که وراث نسبت به تسویه کلیه مالیات‌های مربوط به ارث اقدام نکنند، امکان انحصار وراثت و تقسیم دارایی‌های متوفی میسر نخواهد بود. این الزام برای افرادی که پس از سال ۱۳۹۵ درگذشته‌اند، وجود ندارد.
فرم درخواست
مراحل انحصار وراثت زمین کشاورزی
پس از تهیه مدارک ذکر شده شامل گواهی فوت، استشهادیه محضری، عقدنامه متفی، اصل شناسنامه وراث و گواهی مالیات بر ارث، لازم است به یکی از دفاتر الکترونیک قضایی مراجعه شود. در این مکان، باید درخواست انحصار وراثت برای زمین کشاورزی تنظیم گردد.
مطالب مرتبط: مشاوره حقوقی ارث
سپس شورای حل اختلاف، آگهی مربوطه را در یکی از روزنامه‌های پرتیراژ منتشر می‌کند و در صورت سکونت در مناطق کم‌جمعیت مانند دهات و روستاها، آگهی فوت را در محل‌های پررفت‌وآمد و شلوغ نصب می‌نماید تا در صورت وجود وراث یا ذینفعان دیگر، آنها نیز به عنوان بازماندگان به این موضوع رسیدگی کنند. اگر در مدت ۴۰ روز هیچ ذینفع یا ورثه جدیدی مراجعه نکند، شورای حل اختلاف اقدام به صدور سند انحصار وراثت برای زمین کشاورزی خواهد کرد.
مالیات انحصار وراثت زمین کشاورزی
وراث و بازماندگان باید به این نکته توجه داشته باشند که تا زمانی که مالیات بر ارث زمین زراعی به طور کامل پرداخت نشود، شورای حل اختلاف اجازه صدور گواهی انحصار وراثت را نخواهد داشت. به عبارت دیگر، گواهی مالیات بر ارث یکی از مدارک ضروری برای دریافت گواهی انحصار وراثت محسوب می‌شود. نرخ مالیات بر ارث برای زمین‌های کشاورزی ۵/۷ درصد از ارزش معاملاتی آن زمین است. این ارزش معاملاتی توسط کمیسیون املاک تعیین می‌شود. به عنوان مثال، اگر کمیسیون املاک ارزش معاملاتی زمین زراعی را ۳ میلیارد تومان برآورد کند، به این ترتیب، مبلغ ۲۲۵ میلیون تومان به عنوان مالیات بر ارث باید پرداخت گردد.
مطالب مرتبط: وکیل ارث و میراث در تهران
انحصار وراثت زمین کشاورزی بدون سند
تقسیم ارث اموال بدون سند رسمی متوفی که به شکل غیررسمی و از طریق قولنامه به نام او ثبت شده‌اند، با دشواری‌هایی مواجه است. به عنوان مثال، اگر فردی زمین زراعی خود را با استفاده از قولنامه به دیگری بفروشد و خریدار پس از مدتی درگذشته باشد، وراث او تنها یک قولنامه از زمین در اختیار خواهند داشت. برای انجام تقسیم، آنها باید رضایت مالک اصلی زمین را در صورتی که زنده باشد، دریافت کنند و در صورت فوت مالک نیز لازم است تا از وراث او اجازه بگیرند تا بتوانند زمین کشاورزی را متناسب با سهم الارث خود تقسیم نمایند.
نمونه متن تقسیم زمین کشاورزی بین وراث
در تقسیم زمین کشاورزی میان وراث لازم است تا مواردی چون نام تقسیم کنندگان، مورد تقسیم، قدرالسهم ناشی از تقسیم، شروط تقسیم مشخص شود.
تقسیم کنندگان: (ورثه مرحوم …………..متوفی به تاریخ ……… ) به شرح زیر:
پدر
آقای …………………. نام پدر ……. و نام مادر …………. متولد …………. به شماره شناسنامه ……….. صادره از……………..
مادر
خانم …………………. نام پدر ……. و نام مادر …………. متولد ………….به شماره شناسنامه ……….. صادره از……………..
همسر
خانم …………………. نام پدر ……. و نام مادر …………. متولد …………. به شماره شناسنامه ……….. صادره از……………..
دختر
خانم …………………. نام پدر ……. و نام مادر …………. متولد ………….به شماره شناسنامه ……….. صادره از……………..
پسر
آقای …………………. نام پدر ……. و نام مادر …………. متولد ………….به شماره شناسنامه ……….. صادره از………….
همه نامبردگان فوق ساکنین شهر ………….به نشانی……………..
با التفات به گواهی حصر وراثت شماره ……….….. مورخ …………صادره از دادگاه حقوقی شعبه ……..…..و برابر گواهینامه واریز مالیات بر ارث شماره ……..مورخ ………. صادره از سرممیزی شماره …….…….اداره ارث .
مورد تقسیم : ما ترک غیر منقول مرحوم مورث مرقوم به شرح زیر:
۱ –کلیه حقوق مربوط به یک واحد مسکونی که بر روی زمینی به مساحت ……… متر مربع ساخته شده، متعلق به شش دانگ یک قطعه زمین با پلاک … فرعی از پلاک اصلی میباشد. این زمین به‌صورت مفروز و انتزاعی از پلاک … فرعی از پلاک اصلی مذکور واقع در اراضی … بخش … ثبت شده در تهران است. سند مالکیت شماره … مورخ / / صفحه … جلد … به شماره چاپی … به نام وراث مربوطه صادر شده و همچنین شامل تأسیسات برقی با شماره پرونده …، آب با شماره اشتراک … و گاز شهری با شماره شناسایی … میباشد.
۲ –کل یک قطعه باغ به مساحت……….متر مربع با پلاک ………… فرعی از …..اصلی مفروز واقع در ناحیه……بخش…..ثبتی تهران به ثبت رسیده است. این باغ تحت سند مالکیت شماره…….مورخ…….صفحه…….جلد…… به شماره چاپی …… به نام خانم / آقای :…..…منتقل شده و به صورت مع الواسطه به وراث مذکور طبق سند شماره پرونده واگذار گردیده است. همچنین، یک حلقه چاه عمیق آب در این ملک حفر شده است.
۳ – کل واحد آپارتمانی در طبقه ……… با مساحت …….. متر مربع و با پلاک ……. فرعی از …….. اصلی، به صورت مجزا و مستقل از پلاک فرعی مذکور، در اراضی……. بخش…… ثبتی تهران واقع شده است. این ملک با سند مالکیت شماره …… مورخ…… جلد……. صفحه….. و شماره چاپی…… به نام وراث مربوطه ثبت گردیده است. همچنین، این واحد شامل سهمی از عرصه و قسمت‌های مشاعی طبق قوانین مالکیت آپارتمان‌ها و مقررات اجرایی آن میباشد. این ملک دارای برق اختصاصی با شماره پرونده ……. و سهمی از برق مشترک با شماره پرونده …….، همچنین آب مشترک با شماره اشتراک ….. و گاز شهری با شناسه …… بوده و مجهز به شوفاژ فعال است.
محاسبه ارث زمین
برای تعیین سهم ارث وراث، ابتدا باید طبقه وراث مشخص گردد. طبقه اول شامل فرزندان، نوه‌ها و والدین است. در طبقه دوم، خواهران و برادران، فرزندان آنها و همچنین مادربزرگ و پدربزرگ قرار دارند. وراث طبقه سوم شامل عموها، عمه‌ها، خاله‌ها، دایی‌ها و فرزندان آنها میباشد.
قانون ارث دختر از زمین کشاورزی
زمین‌های زراعی، مانند سایر اموال متوفی اعم از منقول و غیرمنقول، به نسبت ۲ به ۱ میان پسران و دختران تقسیم می‌شود. حتی اگر متوفی وصیت کرده باشد که کلیه زمین‌های کشاورزی به پسران تعلق یابد، این وصیت تنها در مورد یک سوم ارزش این زمین‌ها معتبر است. در خصوص دو سوم باقی‌مانده از ارزش زمین‌های زراعی، دختران نیز باید به نسبت یک به دو با پسران سهم ببرند و در نتیجه، تقسیم زمین‌های کشاورزی بین تمامی وراث، از جمله دختران، الزامی است.
هزینه حصر وراثت زمین کشاورزی چقدر است؟
دولت هیچ سهمی از ارث زمین‌های کشاورزی ندارد و تنها هزینه‌های مربوط به دادرسی نزدیک به ۲۰۰ هزار تومان است که باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیکی پرداخت گردد.
دیدگاهتان را بنویسید