عدم استماع دعوی اثبات مالکیت

نمونه رأی دادگاه

در دادگاه عمومی حقوقی ………..
شماره پرونده: …………
تاریخ رأی: …………
خواهان: (نام و نام خانوادگی) خوانده: (نام و نام خانوادگی)

خلاصه خواسته: دادخواست مطالبه مبلغ ……….. ریال بهایت ملک (یا خلع ید، اثبات مالکیت) به طرفیت خوانده تقدیم و استدلال شده که خواهان مالک ملک واقع در (آدرس دقیق ملک) بوده و خوانده با تصرف در آن، باعث ورود خسارت شده است. خواهان ارائه (مثلاً: مبایعه نامه عادی، قولنامه، سند مالکیت قدیمی) نموده است.

مستندات خواهان: فتوکپی مصدق مبایعه نامه عادی، فتوکپی مصدق گواهی مالیات بر درآمد املاک، شهادت شهود

مستندات خوانده: فتوکپی مصدق سند رسمی مالکیت (سند تفکیکی و تحدیدی حدود اخیر)

درخواست مشاوره

جهت دریافت مشاوره فوری با شماره 09127008369 تماس حاصل نمایئید.

09127008369

درخواست مشاوره

فرم درخواست

• نام و نام خانوادگی :*
• شماره موبایل :*
• نوع درخواست:
  • وکالت
  • مشاوره
• توضیحات

متن رأی دادگاه عدم استماع دعوی اثبات مالکیت

رأی دادگاه

دادگاه عمومی حقوقی ……….. به ریاست آقای/خانم ……….. و مستشاری آقای/خانم ……….. در پرونده کلاسه ……….. به خواسته ……….. پس از بررسی دادخواست و ضمائم آن و استماع اظهارات طرفین و مداقه در مدارک ارائه شده، به شرح زیر مبادرت به صدور رأی می نماید:

واسطة: خواهان به نیابت از خود دادخواستی به خواسته (ذکر دقیق خواسته، مثلاً: اثبات مالکیت نسبت به قطعه زمین واقع در فلان به مساحت … متر مربع و خلع ید خوانده) تقدیم نموده است. خواهان ادعا نموده که مالک مذکور ملک بوده و خوانده بدون مجوز قانونی در آن تصرف دارد. مستندات خواهان شامل (ذکر مدارک، مثلاً: مبایعه نامه عادی، قولنامه و گواهی مالیاتی) می باشد.

خوانده با ارائه سند رسمی مالکیت شماره ……….. دفترخانه ……….. مورخ ………..، منتجه از اداره ثبت اسناد و املاک کشور،  را مالک قانونی ملک معرفی و ادعای خواهان را به کلی رد نموده است.

دلایل دادگاه:

1. مطابق ماده 22 قانون ثبت اسناد و املاک: “هرگاه ملکی مطابق قانون به ثبت برسد، سند مالکیت آن فقط سندی است که از طرف اداره ثبت اسناد و املاک داده شده یا خواهد شد.” این ماده به صراحت اصل بودن سند رسمی ثبت را بیان می دارد.

2. به موجب ماده 48 قانون ثبت اسناد و املاک: “در مورد املاکی که ثبت شده باشد، هیچ دادگاهی نمی تواند شنیده شد دعوایی که متضمن تملک آن ملک یا اختلاف نظر سند رسمی است بشنود، مگر اینکه دعوا مبتنی بر فساد در خود سند ثبت شده یا بطلان آن باشد.” این ماده به صراحت مقرر می دارد که نسبت به املاک ثبت شده، هیچ گونه دعوای اثبات مالکیت یا اختلاف نظر سند رسمی قابل رسیدگی نیست، مگر در موارد استثنایی بسیار محدود مانند جعل در سند یا فساد در جریان ثبت.

3. مدارک ارائه شده توسط خواهان از قبیل مبایعه نامه عادی، قولنامه و گواهی مالیاتی، فاقد اعتبار لازم در مقابل سند رسمی مالکیت است که مطابق قانون از اعتبار خاص و قاطع برخوردار است. این مدارک حداکثر می تواند مبنای یک دعوای شخصی(مانند استرداد ثمن یا مطالبه خسارت) قرار گیرد، نه دعوای عینی اثبات مالکیت نسبت به ملک ثبت شده.

4. با توجه به اینکه ملک مورد بحث به شماره ……….. در اداره ثبت ……….. به نام خوانده به ثبت رسیده و سند رسمی مالکیت نیز ارائه گردیده است، دعوای خواهان که مستقیما متضمن اثبات مالکیت بر خلاف مفاد سند رسمی است، به حکم صریح ماده 48 قانون ثبت، قابلیت استماع نداشته و دادگاه از رسیدگی به ماهیت آن ممنوع می باشد.

بنابراین، با استناد به مواد 22 و 48 قانون ثبت اسناد و املاک و مواد 84 و 85 قانون آیین دادرسی مدنی، به شرح زیر رأی صادر می شود:

حکم
دادگاه به استناد ماده 48 قانون ثبت، دعوای خواهان را [عدم استماع] اعلام می دارد.
هزینه دادرسی نیز به عهده خواهان می باشد.

رئیس دادگاه عمومی حقوقی ………..
(امضا و مهر)

نکات کلیدی و توضیحات این رأی:

1. ماهیت رأی “عدم استماع”: این رأی به این معنی نیست که ادعای خواهان کذب یا باطل است، بلکه به این معنی است که دادگاه اساساً حق رسیدگی به چنین ادعایی را ندارد زیرا قانوناً ممنوع شده است. مانند این است که کسی بخواهد از طریق دادگاه خانواده، تقاضای فسخ یک قرارداد تجاری را کند؛ دادگاه صالح نیست.

2. دلیل اصلی: ماده 48 قانون ثبت: هسته مرکزی اینگونه آراء، ماده 48 قانون ثبت است. این ماده برای ایجاد امنیت حقوقی و قاطعیت در اسناد رسمی وضع شده است.

3. راه حل جایگزین برای خواهان: اگر خواهان حقی دارد، باید راه دیگری را دنبال کند، نه دعوای اثبات مالکیت. برای مثال:

   • اگر سند خوانده جعلی است: باید دعوای جعل علیه او مطرح کند.

   • اگر در جریان ثبت ملک تقلب یا تخلفی شده: باید به مراجع قضایی ثبتی یا دیوان عدالت اداری شکایت کند.

   • اگر قراردادی بین طرفین وجود داشته (مثلاً قولنامه) و خوانده به تعهد خود عمل نکرده: باید دعوای الزام به تنظیم سند رسمی یا استرداد مبلغ پرداختی (ثمن) مطرح نماید.

   • اگر خواهان بر اساس سند عادی، تصرف غیرقانونی (ید) دارد: ممکن است بتواند بر اساس ادعای ید و تصرف (نه مالکیت) عمل کند، اما این نیز در مقابل سند رسمی بسیار دشوار است.

4. استثنائات بسیار باریک: تنها مواردی که می توان بر علیه سند رسمی ثبت شده عمل کرد، مواردی است که مستقیماً خود سند رسمی را هدف بگیرد، مانند: ادعای جعل در امضا، بطلان سند به دلیل عدم اهلیت طرفین، یا فساد در جریان ثبت ملک.

این نمونه به وضوح نشان می دهد که اثبات مالکیت در مقابل سند رسمی ثبت اسناد، تقریباً غیرممکن است و مسیرهای حقوقی باید بر اساس نوع ادعا و مدارک موجود به دقت انتخاب شوند. مشورت با وکیل در این زمینه کاملا ضروری است.