حق فسخ معامله چند درصد است

مدت زمان قانونی فسخ معامله ملک (۰ تا ۱۰۰ فسخ قرارداد ملکی)
همانطور که میدانید، با وجود رکود نسبی در بازار، خرید و فروش املاک همچنان از مهمترین معاملات به شمار میرود و ارزشهای بالایی را در بر میگیرد. اما مانند هر نوع معامله دیگری، این نوع معاملات نیز ممکن است با چالشهایی مواجه شوند که در این صورت، موضوع فسخ قرارداد و مدت زمان قانونی آن مطرح میشود. در این نوشتار، قصد داریم به بررسی کامل مدت زمان قانونی فسخ معاملات ملکی بپردازیم.
با ما در این صفحه همراه باشید تا اطلاعات دقیقی درباره مدت زمان قانونی فسخ معاملات املاک به دست آورید.
منظور از فسخ ملک چیست ؟
قرارداد خرید و فروش ملک نوعی توافق الزامی است که طرفین نمیتوانند در هر زمانی که بخواهند آن را لغو کنند، مگر اینکه شرایط خاصی محقق شود. این شرایط به شرح زیر است:
1. شرایط تعیینشده در قرارداد به وضوح مشخص گردد و امکان لغو قرارداد برای شما فراهم شود.
2. شرایط قانونی به گونهای باشد که معامله ملک قابلیت فسخ داشته باشد.
بنابراین، در این دو حالت میتوانید برای لغو معامله، زمانی را در نظر بگیرید.
حق فسخ معامله چند درصد است؟
در قراردادهای خرید و فروش املاک، یکی از پرسشهای کلیدی، درصد حق فسخ معامله است. به طور معمول، جریمه فسخ به صورت درصدی از ارزش ملک یا مبلغ قرارداد تعیین میشود و این موضوع نیازمند توافق میان طرفین است. روشهای مختلفی برای تعیین جریمه فسخ وجود دارد:
۱. تعیین جریمه بر اساس درصدی از ارزش ملک: در بسیاری از قراردادها، جریمه فسخ به شکل درصدی از ارزش کل ملک مشخص میشود. این درصد معمولاً بین ده تا بیست درصد از مبلغ قرارداد است و بسته به شرایط و توافقات ممکن است متفاوت باشد.
۲. تعیین مبلغ ثابت: در برخی موارد، طرفین میتوانند به جای درصد، یک مبلغ مشخص را به عنوان جریمه فسخ تعیین کنند. این مبلغ معمولاً با توجه به ارزش ملک و توافقات میان خریدار و فروشنده تعیین میشود.
۳. استفاده از مبالغ معمول در قراردادهای مشابه: یکی از راههای پاسخ به پرسش درباره درصد حق فسخ، مراجعه به مبالغ رایج در قراردادهای مشابه است. این روش میتواند به طرفین کمک کند تا جریمهای منصفانه و متناسب با شرایط بازار تعیین نمایند.
علاوه بر پرسش درباره درصد حق فسخ، تعیین میزان جریمه و شرایط و زمان پرداخت آن نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. برای مثال، ممکن است توافق شود که جریمه در صورت تأخیر در پرداخت یا تحویل ملک به صورت روزانه محاسبه گردد. همچنین، شرایط پرداخت جریمه باید به روشنی در قرارداد قید شود تا در صورت بروز اختلاف، مشکلی پیش نیاید.
توجه به کمیسیون مشاور املاک نیز ضروری است. این مبلغ معمولاً در زمان انعقاد قرارداد پرداخت میشود و در بسیاری از موارد، حتی در صورت فسخ قرارداد، قابل بازگشت نیست. بنابراین، طرفین هنگام تنظیم قرارداد باید به این موضوع توجه داشته و شرایط بازگشت یا عدم بازگشت کمیسیون را به وضوح مشخص کنند.
مدت زمان فسخ ملک قید شده در معامله

ابتدا شایان ذکر است :
در نظام حقوقی ما، هیچ بازه زمانی معین برای فسخ قرارداد مشخص نشده است؛ بنابراین، زمان قانونی برای ابطال معاملات ملکی به وضوح تعریف نشده است. بدین ترتیب، یا باید به مدت توافق شده بین طرفین توجه کرد یا به عرف معمول هر یک از خیارات فسخ استناد نمود.
در قراردادهای ملکی که به امضاء رسیدهاند، معمولاً حق فسخ و زمان آن مشخص میشود و همچنین خسارات و ضررهای ناشی از فسخ نیز پیشبینی میگردد. در این شرایط، با بهرهگیری از این بند، میتوانید در بازه زمانی توافق شده به فسخ معامله اقدام کنید.
لازم به یادآوری است که این شرایط در قانون مدنی تحت عنوان خیار شرط در ماده ۳۹۹ ذکر شده است:
در عقد بیع، ممکن است شرط شود که برای مدت مشخصی، بایع یا مشتری یا هر دو یا شخص ثالث حق فسخ معامله را داشته باشند.
![]()
درخواست مشاورهفرم درخواست
مدت زمان قانونی فسخ معامله ملک با توجه به خیارات
در صورتی که قرارداد شما هیچ شرطی برای فسخ و شرایط آن نداشته باشد، این امکان همچنان وجود دارد که با استناد به خیارات ذکر شده در ماده ۳۹۶ قانون مدنی، اقدام به فسخ معامله نمایید. در این زمینه، مدت زمان قانونی برای فسخ معاملات مرتبط با ملک قابل بررسی و بحث است که در ادامه، توضیحات جامعتری در این خصوص ارائه خواهیم داد.
خیار مجلس
خیار مجلس را میتوان به عنوان یکی از آسانترین و سریعترین روشها برای فسخ معاملات ملکی دانست، زیرا به صورت فوری به اجرا درمیآید. این خیار بدین معناست که تا زمانی که در جلسهای که معامله ملک در آن انجام میشود حضور دارید، قادر به فسخ معامله خواهید بود. لازم به ذکر است که به محض خروج یکی از طرفین از جلسه، این حق فسخ از بین میرود.
در واقع، مهلت قانونی برای فسخ معامله ملک تنها تا زمان ترک جلسه معتبر است.
خیار تاخیر ثمن
در رابطه با خیار تأخیر ثمن، نخستین نکته قابل توجه این است که برای پرداخت مبلغ ملک، نباید زمان مشخصی تعیین گردد. در صورتی که برای پرداخت مبلغ توافق شده، مهلتی مشخص کرده باشید، این خیار از بین میرود. در این حالت، فروشنده ملک میتواند طبق ماده ۴۰۲ قانون مدنی اقدام کند:
چنانچه سه روز از تاریخ معامله بگذرد و در این مدت نه فروشنده ملک را به خریدار تحویل دهد و نه خریدار تمام مبلغ را به فروشنده پرداخت کند، فروشنده حق فسخ معامله را خواهد داشت.
این خیار بهویژه به نفع فروشنده ملک طراحی شده است. همچنین در مورد زمان قانونی فسخ معاملات ملکی، حالت دیگری نیز وجود دارد که به شرح زیر است:
اگر برای پرداخت ثمن مهلتی تعیین شده باشد و در زمان مقرر فروشنده ملک را تحویل ندهد یا مبلغ پرداخت نشود، لازم است مراحل زیر پیگیری شود تا امکان فسخ قانونی معامله ملک فراهم گردد:
- در ابتدا، یک اظهارنامه رسمی برای انجام تعهدات ارسال کنید.
- پس از آن، به دادگاه مراجعه کرده و درخواست الزام به ایفای تعهدات را مطرح کنید.
- در صورتی که طرف مقابل همچنان از اجرای دستور دادگاه خودداری کند، شما حق فسخ قرارداد را خواهید داشت.
- البته میتوانید منتظر بمانید تا دادگاه او را به انجام تعهدات ملزم کند.
خیار تخلف از رویت و وصف
مدت زمان قانونی برای فسخ قرارداد ملک و شرایط آن تا حدی به عرف جامعه بستگی دارد. اگر فروشنده در زمان عقد قرارداد به برخی ویژگیهای ضروری اشاره کرده یا ملک را به شما نشان داده باشد، اما در هنگام تحویل متوجه شوید که وضعیت ملک با توافق اولیه مغایرت دارد یا ویژگیهای مورد اشاره وجود ندارد، در این صورت شما حق دارید معامله را فسخ کنید.
با این حال، لازم است در یک بازه زمانی عرفی مشخص، اراده خود برای فسخ را اعلام کنید. در غیر این صورت، اگر مدت زمان طولانی بگذرد، این به معنای آن خواهد بود که شما از آن ویژگیها صرفنظر کردهاید و تمایل به ادامه معامله دارید.
خیار غبن
این خیار زمانی اعمال میشود که یکی از طرفین در نتیجه معامله متحمل خسارت قابل توجهی شده باشد. به عبارت دیگر، ممکن است ملکی به قیمت بسیار بالایی خریداری شده یا مالکی ملک خود را به طرز ناعادلانهای به قیمت پایینتری فروخته باشد که این شرایط خیار غبن را ایجاد میکند. در این حالت، شما میتوانید بر اساس این خسارت، اقدام به فسخ معامله نمایید. اما سوالی که پیش میآید این است که مدت زمان قانونی برای فسخ معامله ملک در این شرایط چقدر است؟
این زمان به طور عرفی تعیین میشود. به این معنا که باید به سرعت اقدام شود و منظور از سرعت این است که مدت زمان به حدی طولانی نشود که نشان دهد شما از این خسارت صرفنظر کردهاید.
خیار عیب
چنانچه ملکی که در حال خرید و فروش است دارای نقصی باشد که معمولاً موجب اختلال در معامله میگردد و بر ارزش واقعی آن تأثیر میگذارد، خریدار این حق را دارد که قرارداد را فسخ کند. در این وضعیت، مدت زمان قانونی برای فسخ معامله به صورت عرفی تعیین میشود به گونهای که به هیچ وجه این تصور ایجاد نشود که شما از وجود نقص در ملک صرفنظر کردهاید.
خیار تبعض صفقه
خیار تبعض صفقه زمانی بوجود میآید که معامله شما در برخی از جنبههای مال صحیح و در برخی دیگر نادرست باشد. به عنوان مثال، شما ملکی را به همراه پارکینگ خریداری کردهاید، اما در هنگام تحویل متوجه میشوید که پارکینگی وجود ندارد. در این حالت، میتوانید یا معامله را بپذیرید و قیمت پارکینگ را از مبلغ کل کسر کنید، یا با استناد به این خیار، تصمیم به فسخ کامل معامله بگیرید. مدت زمان قانونی برای فسخ این نوع معامله به طور کلی مشخص است.
مدت زمانی که در این خیار برای فسخ مطرح میشود، معمولاً مشکلساز نیست، زیرا در هر صورت در زمان تحویل کالا یا دریافت مبلغ، وضعیت مشخص میشود و زمان محدودی برای این فرآیند در نظر گرفته نمیشود.
خیار تدلیس
در نهایت، باید به این نکته اشاره کرد که یکی از مهمترین خیارات در حقوق مدنی ما، خیار تدلیس است. در صورتی که یکی از طرفین، معمولاً فروشنده، با فریب و پنهانکاری، خریدار را به خرید ملک ترغیب کند و در واقع خریدار در صورت آگاهی از اطلاعات مخفی از این خرید منصرف میشد، وجود خیار تدلیس به وضوح قابل تصور است و از اهمیت ویژهای برخوردار است.
حالا سوالی که مطرح میشود این است که مدت زمان قانونی برای فسخ معامله در این خیار چگونه است؟ پس از اینکه از حقیقت پنهان آگاه شدید، فرصت معقولی برای اعلام نظر خود در مورد تصمیم به فسخ معامله خواهید داشت.
قانون فسخ معامله تا ۲۴ ساعت چیست؟
یکی از مباحث مهم در حوزه معاملات ملکی، قانون فسخ معامله در مدت ۲۴ ساعت است. بسیاری از افراد ممکن است با این قانون آشنا نباشند و در مورد جزئیات آن سوالاتی داشته باشند. طبق این قانون، خریدار یا فروشنده میتوانند تا ۲۴ ساعت پس از امضای قرارداد، در صورتی که تصمیم به فسخ داشته باشند، بدون پرداخت خسارت، قرارداد را لغو کنند.
این قاعده در واقع به عنوان یک عرف معمول بین خریداران و فروشندگان شناخته میشود و در قوانین مدنی یا دیگر مقررات رسمی، ماده خاصی برای آن تعریف نشده است. به عبارت دیگر، این قاعده به عنوان توافقی نانوشته بین طرفین قرارداد به شمار میآید. برای این که افراد بتوانند از حق فسخ معامله در این بازه زمانی به شکل قانونی بهرهمند شوند، باید این حق را به عنوان خیار شرط در متن قرارداد خود درج کنند.
خیار شرط به معنی گنجاندن شرطی در قرارداد است که به طرفین اجازه میدهد در صورت نیاز، از حق فسخ استفاده کنند. با وجود این شرط، طرفین میتوانند به سادگی و بدون نگرانی قانونی، معامله را در زمان مشخص شده لغو کنند.
بر اساس رای شماره ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۱۲۰۰۶۱۷ صادره در تاریخ ۲۰ مرداد ۱۳۹۳ از سوی دادگاه تجدیدنظر استان تهران در زمینه قانون فسخ معامله در مدت ۲۴ ساعت، دارندگان حق فسخ باید این تصمیم را بهصورت منجز و قابل اثبات خارج از قرارداد اعلام کنند. همچنین، استفاده از این حق باید به نحو مقتضی به طرف مقابل اطلاع داده شود و در صورت بروز هرگونه اختلاف، لازم است تأیید آن از سوی دادگاه درخواست گردد.
فسخ معامله ملک در اسقاط کافه خیارات
یکی از جنبههایی که اغلب نادیده گرفته میشود، بند مربوط به اسقاط کافه خیارات است. این بند به این معناست که تمام خیارات ذکر شده در قرارداد شما از اعتبار ساقط میشود. در صورتی که این بند در قرارداد شما گنجانده شده باشد، دو نکته را باید مد نظر قرار دهید:
- اختیار تدلیس و اختیار غبن بسیار چشمگیر (به گونهای که از نظر عرف قابل قبول نباشد) امکان اسقاط ندارد. اگر این ماده در
- توافقنامه شما گنجانده شده، حتماً شرایطی را برای امکان فسخ معامله در نظر بگیرید تا از ضرر و زیان جلوگیری کنید.
فسخ قانونی معامله در ۲۴ ساعت !
در بخش پایانی این نوشتار، لازم به ذکر است که در رابطه با مدت زمان مجاز برای فسخ قرارداد خرید و فروش ملک، معمولاً طرفین میتوانند با توافق یکدیگر، تا ۲۴ ساعت پس از امضای قرارداد، بدون نیاز به جبران خسارت یا زیان، اقدام به لغو معامله نمایند. این امر بهعنوان یک رویه پذیرفته شده شناخته میشود.
در ادامه، به چند سوال مهم شما در ارتباط با این بازه زمانی پاسخ خواهیم داد.
سوالات متداول در خصوص مدت زمان قانونی فسخ معامله ملک
آیا برای فسخ باید به دادگاه برویم ؟
فقط در هنگام بروز یک نزاع، این احساس ضرورت به وجود میآید.
اگر مشتری ثمن ملک را پرداخت نکرد ایا می توان در ابتدا اعلام فسخ کرد ؟
اگر ملک را تسلیم نکردهاید و یا وجه را درخواست نکردهاید (به گونهای که نشاندهنده نیت شما برای پایبندی به فروش باشد)، در این صورت شما ۷۲ ساعت فرصت دارید تا قرارداد را لغو کنید.
مدت زمان قانونی فسخ معامله ملک از چه زمانی شروع می شود ؟
چنانچه زمان معینی مشخص نشده باشد، آغاز اعتبار قرارداد به عنوان مبدا در نظر گرفته میشود.
آیا فسخ فوری نیاز به پرداخت هزینه دارد ؟
مگر اینکه طرفین بر روی موضوع دیگری به توافق رسیده باشند.
آیا با گذشتن زمان از تاریخ فسخ این حق اسقاط می شود ؟
در صورتی که مدت مشخصشده در قرارداد به پایان برسد و همچنین زمان عرفی برای فسخ نیز سپری شود، امکان فسخ دیگر وجود نخواهد داشت.
در صورت بروز هرگونه ابهام در رابطه با مدت زمان قانونی برای فسخ معامله ملک، میتوانید با مرکز حقوقی نصراللهی تماس گرفته و از خدمات مشاوره ملکی بهرهمند شوید.
دیدگاهتان را بنویسید