حق طلاق چیست؟ وکالت حق طلاق به زن
حق طلاق چیست؟
حق طلاق به معنای توانایی زنان در جدایی از همسرشان بدون نیاز به تأیید اوست. طبق ماده 1133 قانون مدنی، این حق تنها مختص مردان است. با این حال، برای برقراری تساوی و فراهم آوردن شرایط مشابه برای هر دو جنس، ضروری است که این حق نیز به زنان اعطا گردد.
از آنجایی که طلاق اختیاری است که به مردان تعلق دارد، تنها همسر می‌تواند این اختیار را به زن منتقل کند.
معمولاً شوهر می‌تواند این اختیار را به همسرش اعطا کند. نخست، این امکان وجود دارد که در زمان عقد و در قالب شروط ضمن عقد در سند ازدواج قید شود (که در عمل ممکن است قابلیت اجرایی نداشته باشد). دوم، شوهر می‌تواند پس از آغاز زندگی مشترک به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و به همسر خود وکالت در طلاق بدهد.
حتی در شرایطی که مرد در خارج از کشور قرار دارد و امکان دسترسی به دفاتر اسناد رسمی برایش فراهم نیست، می‌تواند از طریق سامانه میخک و کنسولگری ایران، وکالت طلاق را به زن واگذار کند.
وکالت طلاق در سند ازدواج
نکته بسیار مهم: در زمینه اعطای حق طلاق به زنان، این نکته حائز اهمیت است که تنها روش دوم، یعنی تنظیم وکالتنامه رسمی برای طلاق در یکی از دفاتر اسناد رسمی پس از عقد ازدواج، قابلیت اجرایی در دادگاه‌ها را دارد. اگرچه در زمان ازدواج، حق طلاق به زن در قالب سند ازدواج داده می‌شود، اما به دلیل اینکه تمامی شروط و اختیارات قانونی برای طرح دعوی طلاق به او واگذار نمی‌گردد، این وکالت ناقص به شمار می‌آید و به همین خاطر زن نمی‌تواند به تنهایی برای طلاق اقدام کند. بنابراین ضروری است که اعطای حق طلاق به زنان از طریق یک وکالتنامه رسمی و در دفتر اسناد رسمی صورت گیرد.
حق طلاق چیست؟ و با کیست؟
طبق ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی و اصول شرعی، اختیار طلاق به مرد داده شده است. با این حال، او می‌تواند این حق را به همسر یا هر فرد دیگری واگذار کند. این توضیح مختصر مفهوم «حق طلاق زن» را روشن می‌سازد.
نکته:اگر شوهر به همسر خود وکالتنامه بلاعزل طلاق ارائه کرده باشد، حق طلاق او همچنان معتبر است و مرد می‌تواند به نمایندگی از خود برای انجام فرآیند طلاق اقدام نماید.
وکالت حق طلاق یا همان گرفتن حق طلاق به دو صورت است:
اول این که در قرارداد ازدواج به عنوان شرطی درون‌داد درج گردد.
دوم زمانی که مردی به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه می‌کند، می‌تواند وکالت طلاق را به همسرش یا فرد دیگری اعطا کند. در صورتی که او در خارج از کشور باشد، می‌تواند به سفارت یا کنسولگری ایران مراجعه کرده و حق طلاق را به هر شخصی که دلخواهش باشد، واگذار کند. با این حال، معمولاً مرد به همسرش وکالت طلاق می‌دهد. البته همانطور که گفته شد، او می‌تواند این اختیار را به افرادی نظیر پدر، دوست یا همسر خود نیز منتقل کند. همچنین، زن نیز می‌تواند برای طلاق به هر فردی که مایل است وکالت بدهد.
نکته: وکالت برای طلاق باید به صورت رسمی و محضری تنظیم شود، به این معنا که باید در قالب یک سند معتبر باشد. این ممکن است در قالب سند ازدواج رسمی یا به شکل یک وکالتنامه طلاق محضری صورت گیرد.
داشتن حق طلاق و گرفتن مهریه
موضوعی که برای زنان در مورد طلاق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، حدود اختیارات آن‌ها می‌باشد. به عنوان مثال، مرد می‌تواند از سردفتر بخواهد که در متن وکالت، طلاق را مشروط به بخشش کامل مهریه کند، یا اینکه می‌تواند وکالت را به گونه‌ای تنظیم کند که زن بتواند با بخشیدن هر مقدار از مهریه یا موارد دیگر، اقدام به طلاق نماید. بنابراین، در پاسخ به این سوال که آیا اگر حق طلاق به زن داده شود، مهریه شامل حال او می‌شود یا خیر، باید گفت که این موضوع به شرایط و اختیارات وکیل زن در وکالت طلاق بستگی دارد. به عبارت دیگر، محتوای وکالت طلاق از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر در زمان عقد نکاح (سند ازدواج) شرط وکالت برای طلاق مقرر شده باشد، مرد نمی‌تواند آن را لغو کند. در صورتی که وکالت طلاق در دفترخانه ثبت شده باشد، این وکالت می‌تواند بدون امکان عزل، قابل عزل یا با مدت مشخص باشد، که انتخاب نوع وکالت به تصمیم مرد بستگی دارد.
مزایای حق طلاق برای زن
چنانچه حق طلاق به زن اختصاص یافته باشد، او می‌تواند بدون نیاز به حضور همسرش در تمامی مراحل و با استفاده از وکیل، به‌راحتی از طریق طلاق توافقی جدایی خود را به ثبت برساند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مراحل طلاق در صورت داشتن حق طلاق، لطفاً بر روی لینک آبی رنگ کلیک کنید یا با ما تماس بگیرید.
چنانچه حق طلاق به زن واگذار شده باشد، وکیل شوهر باید به وکیل دادگستری مراجعه کرده و با امضای وکالتنامه، مراحل قانونی طلاق و حدود اختیارات مندرج در وکالتنامه رسمی را دنبال کند.
سؤال دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا زن می‌تواند به شوهرش وکالت دهد؟ (حق طلاق به مرد) یعنی برعکس آنچه که پیش‌تر ذکر شد. در این زمینه نیز هیچ مانع حقوقی یا قضایی وجود ندارد و زن می‌تواند با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی، به شوهر خود وکالت دهد تا او بتواند به منظور طلاق وی اقدام کند و در این راستا اجازه دهد که تمام یا بخشی از مهریه را ببخشد.
هرچند این نوع وکالت به ندرت مشاهده می‌شود، اما هیچگونه منع قانونی برای آن وجود ندارد. با این حال، مسئله‌ای که در این وکالت‌نامه‌ها بروز می‌کند، موضوعاتی مانند آزمایش بارداری یا بکارت است که نیازمند حضور زن برای انجام این آزمایشات می‌باشد. معمولاً این نوع وکالت از سوی زن در موارد طلاق به شوهر یا شخص دیگری صادر می‌شود، به ویژه زمانی که زن در خارج از کشور به سر می‌برد. در این شرایط، زوجه به سفارت ایران در محل اقامت خود مراجعه کرده و اقدام به تنظیم وکالتنامه برای طلاق می‌کند.
در این زمینه، ابتدا به سامانه میخک مراجعه می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم که همسر در زمان ارسال اصل مدارک و وکالتنامه طلاق به ایران، یک تست بارداری به زبان انگلیسی نیز برای فرد مورد نظر ارسال کند. عزیزان مقیم خارج از کشور می‌توانند به وکلای با تجربه گروه نصراللهی وکالت دهند.
چرا وقتی وکالت برای طلاق را داریم باید وکیل دادگستری داشته باشیم ؟
همه ما آگاه هستیم که هر فردی می‌تواند برای انجام کارهای حقوقی و اداری به شخص دیگری وکالت رسمی بدهد، اما برای وکالت در محاکم قضایی، داشتن پروانه وکالت و تخصص الزامی است. بنابراین، این امکان وجود ندارد که هر کسی با دریافت وکالت از دفترخانه، به نمایندگی از دیگری در دادگاه حاضر شود.
وکالت باید به وکیل مجاز و دارای پروانه رسمی داده شود. به عنوان مثال، هنگامی که زنی از همسرش وکالت‌نامه‌ای برای طلاق دریافت می‌کند، در حقیقت اجازه دارد وکیلی را از میان وکلای دادگستری انتخاب کند.
با این حال، زن می‌تواند بدون داشتن وکیل اقدام کند، چرا که انتخاب وکیل یک امر اختیاری است. با این وجود، او بارها برای انجام مراحل طلاق با وکالت به دفتر وکالت گروه نصراللهی مراجعه کرده و به نمایندگی از شوهر و همچنین به نمایندگی از خود، دو وکیل را انتخاب نموده است.
نکته: لازم به ذکر است که وکالت طلاق برای زن یا مرد ممکن است مشروط یا معلق باشد. در این حالت، وکالت زوجه در امر طلاق به صورت مطلق نیست و مراحل طلاق به سرعت پیش نخواهد رفت. زوجه ناچار است نخست در دادگاه اثبات کند که شرط مندرج در سند وکالت به وقوع پیوسته است و تنها پس از آن می‌تواند از وکالت دریافتی از شوهر بهره‌برداری کند. به بیانی ساده‌تر، قید شروط به نوعی مانع‌تراشی تلقی می‌شود و از اعتبار وکالت در طلاق (حق طلاق) می‌کاهد. بنابراین، شروط قید شده در سند ازدواج، وکالت طلاق را مشروط می‌سازد. به عنوان مثال، در عقدنامه ذکر شده که اگر مرد به مدت ۶ ماه نفقه پرداخت نکند و اجبار او نیز بی‌فایده باشد، زن وکیل در طلاق خواهد بود. در این صورت، زوجه باید از طریق دادگاه درخواست مطالبه نفقه معوقه را ارائه دهد و پس از صدور رای قطعی و عدم پرداخت نفقه از سوی شوهر، به استناد تحقق شرط ضمن عقد، درخواست طلاق یکطرفه را به دادگاه تسلیم کند. با توجه به حق اعتراض و امکان تجدیدنظر و فرجام‌خواهی، پروسه رسیدگی به طلاق تا حصول حکم نهایی طولانی خواهد بود.
نکته:در برخی موارد، هنگام تنظیم شروط ضمن عقد نکاح، برخی از سر دفتر داران به طور عمدی یا غیر عمدی ذکر می‌کنند که حق طلاق به زن اعطا شده است. این عبارت به طور کامل نادرست است و به‌عنوان یک بیان عامیانه تنها موجب خوشحالی زوجه می‌شود و هیچ اثر حقوقی ندارد. چرا که حق طلاق مرد قابل انتقال نیست و تنها می‌توان در این زمینه به زوجه یا فرد دیگری وکالت اعطا کرد.
شعبه ۳۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران در رأی شماره ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۸۶۱ تاریخ ۱۳۹۱/۱۰/۱۱، حکم شعبه ۲۶۱ خانواده تهران را به دلیل این استدلال که عبارت “زوجه شرط نموده که حق طلاق با او باشد و زوج قبول نمود” به معنای وکالت در طلاق نیست و انتقال حق طلاق نیز غیرقانونی است، باطل اعلام کرده است.
نکته:تا به حال، چندین خانم با ارائه سند ازدواج به دفتر ما مراجعه کرده‌اند و به این اشتباه فکر می‌کنند که حق طلاق در عقدنامه به آن‌ها اعطا شده است و به دنبال وکیل هستند. غافل از اینکه ۱۲ شرط نوشته شده که مرد آن‌ها را امضا کرده، وکالت طلاق را مشروط به اثبات موارد ذکر شده در دادگاه می‌کند. این روند زمان‌بر است و معمولاً برای طلاق‌های یکطرفه و به درخواست زن به کار می‌رود. این ۱۲ مورد شامل مسائلی چون اعتیاد مضر شوهر، ازدواج مجدد، عدم پرداخت نفقه و… می‌باشد.
اعتبار وکالت در طلاق زن پس از رجوع
زنی با استناد به وکالتی که از همسرش دریافت کرده، موفق به دریافت دادنامه قطعی گواهی عدم امکان سازش شده و طلاق را در محضر ثبت کرده است. اما در طول سه ماه عده، یا به توافقی دست یافته‌اند و زن و شوهر دوباره به هم بازگشته‌اند، یا زن با استفاده از فدیه به رابطه قبلی خود برگشته و شوهر نیز با آگاهی از این موضوع، به دلیل اینکه طلاق پس از رجوع زن به حالت رجعی درمی‌آید، او هم به رابطه بازمی‌گردد و در نتیجه طلاق به هر دلیلی لغو می‌شود. در این شرایط، بین شعب مختلف خانواده و دیوان عالی کشور اختلاف نظری پیش آمد که آیا زن هنوز وکالت دارد یا به دلیل اینکه یک بار از آن استفاده کرده و اکنون به رابطه برگشته، وکالت او خاتمه یافته است؟
در نهایت، هیئت عمومی دیوان عالی کشور در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۹۵، تجدید استفاده زن از وکالت حق طلاق را معتبر اعلام کرد.
طلاق با داشتن حق طلاق (وکالت طلاق به زن) نیازمند وکیل و مراجعه به دادگاه است.
اگر زنی حق وکالت طلاق را از شوهرش دریافت کرده باشد، چه این حق به عنوان شرطی در سند ازدواج قید شده باشد، چه در زمان زندگی مشترک به طور رسمی از طریق دفتر اسناد رسمی گرفته شده باشد، یا اینکه توسط کنسولگری (سفارت) ایران در خارج از کشور تنظیم شده باشد، این موضوع به معنای آن نیست که زن از نیاز به مراجعه به دادگاه و دریافت گواهی عدم امکان سازش معاف است.
فرآیند دریافت طلاق از طریق وکالت به این صورت است که زن باید به ناچار با وکیل دادگستری قرارداد منعقد کند و به وکیل، نمایندگی از طرف شوهر را اعطا کند. هرچند که زن می‌تواند برای انجام مراحل طلاق توافقی، وکیلی را انتخاب کند، اما در مواردی که شوهر حق طلاق را به وکیل می‌سپارد، این انتخاب وکیل دادگستری از نظر قانونی الزامی است. در چنین حالتی، نیازی به حضور شوهر نیست و حتی اگر او در سامانه ثنا ثبت نام نکرده باشد، وکیل می‌تواند به نمایندگی از او عمل کند.
11طلاق به وسیله وکالت طلاق زوجه، در واقع همان طلاق توافقی است با این تفاوت که شوهر به جای حضور خودش یا داشتن وکیل مستقیم، در اینجا وکیل مع الواسطه دارد.
طلاق از طریق وکالت زوجه به معنای طلاق توافقی است، با این تفاوت که در این حالت، شوهر به جای حضور مستقیم یا داشتن وکیل خود، از وکیل مع الواسطه بهره می‌برد.
به طور ساده، وکالت زن در زمینه طلاق یا حق طلاق برای زن به این معناست که زن از همسر خود وکالت می‌گیرد تا وکیلی را انتخاب کند که با توجه به اختیارات مشخص شده در وکالتنامه، به دادگاه مراجعه کرده و اقدام به طلاق زوجه نماید.
نکته‌ای که باید مد نظر قرار گیرد این است که شرایط دوازده‌گانه موجود در عقدنامه، به معنای اعطای وکالت کامل و مطلق به زن برای طلاق نیست. به عبارت دیگر، زن باید با مراجعه به دادگاه و طی یک فرآیند زمان‌بر، یکی از این شرایط دوازده‌گانه را اثبات کند تا بتواند درخواست طلاق دهد و پس از احراز یکی از این موارد، به عنوان وکیل شوهر در روند طلاق عمل کند. در مقابل، وکالت مطلق و کامل زمانی محقق می‌شود که به‌صورت شرط مستقل در سند ازدواج قید گردد یا پس از ازدواج از طریق دفتر اسناد رسمی یا کنسولگری ایران، وکالت رسمی شوهر به همسرش در زمینه طلاق اعطا شود. در این صورت، او می‌تواند هر زمان که بخواهد به دادگاه مراجعه کرده و با گرفتن وکیل برای شوهر، درخواست طلاق کند.
اگر مردی به همسرش وکالت برای طلاق اعطا کند، حتی اگر این وکالت غیرقابل‌برگشت باشد، به این معنا نیست که او دیگر اختیاری در فرآیند طلاق ندارد. مرد حتی در صورتی که وکالت طلاق را به همسرش داده باشد، می‌تواند شخصاً به دادگاه مراجعه کرده و با ثبت دادخواست، اقدام به طلاق همسرش کند.
سوال می شود که امکان اعتراض برای مرد و ممانعت از جاری شدن حکم و صیغه طلاق در فرض بودن وکالت در طلاق زن وجود دارد؟
مسئله این است که وقتی مرد به زنی یا شخص دیگری وکالت طلاق می‌دهد، باید حدود اختیارات را نیز مشخص کند. به عنوان مثال، او می‌تواند وکالت در اسقاط حق تجدید نظر یا فرجام خواهی را معین کند و همچنین اجازه دهد که زن تمام مهریه را در ازای طلاق ببخشد یا هر مقدار که خود او تشخیص می‌دهد. اگر رای دادگاه در چارچوب اختیارات تعیین‌شده در وکالتنامه صادر شود، دیگر مرد نمی‌تواند در صورت پشیمانی اعتراضی داشته باشد. نکته حائز اهمیت این است که در برخی موارد، مردانی که حق طلاق را به زن داده‌اند، از طریق دفاتر خدمات قضایی اقدام به اعتراض و درخواست تجدید نظر یا فرجام‌خواهی می‌کنند. دادگاه بدوی این پرونده‌ها را به دادگاه تجدید نظر استان ارجاع می‌دهد و در اکثر مواقع، همان رای اولیه تصویب می‌شود. این فرآیند می‌تواند منجر به تأخیر در ثبت طلاق و ایجاد مشکلاتی شود.
مطالب مرتبط:
- بهترین وکیل طلاق در تهران
- چطور به صورت توافقی طلاق بگیریم؟
- وکیل طلاق توافقی فوری
- سریعترین راه طلاق توافقی
- انواع طلاق کدامند؟
- وکیل طلاق
دیدگاهتان را بنویسید