انواع خیارات در قانون
انواع خیارات در قانون
خیارات به معنی اختیارات جهت برهم زدن معامله است و اگر تا کنون قراردادی اعم از قرارداد کاری و یا خرید و فروش خانه و یا وسیله نقلیه ای انجام داده باشید قطعا خیارات را در قرارداد مشاهده کرده اید و یا شاید بارها در اطرافیان خود شنیده اید که پس از انجام معامله ای با رجوع به خیارات قانونی اقدام به برهم زدن معامله نموده اند که جهت آشنایی دقیق با خیارات قانونی و انواع و اقسان این خیارات در ادامه این مطلب از سایت مریم نصراللهی با ما همراه باشید…
خیار فسخ یک اصطلاح حقوقی است که در قانون و فقه به معنی حق برهم زدن قرارداد به صورت یک طرفه میباشد و طرفین معامله با استفاده از خیارات ذکر شده در قانون میتوانند پس از عقد قرارداد جهت برهم زدن معامله اقدام نمایند.
بهترین وکیل غرب تهران
انواع خیارات در قانون مدنی
در قانون مدنی ایران ده نوع اختیار با احکام مربوط به هر کدام از آنها آمده است که افراد پس از انجام معامله در صورت داشتن حق قانونی میتوانند با استناد به این خیارات جهت برهم زدن معامله اقدام نمایند.
خیارات طبق ماده 396 قانون مدنی ایران عبارتند از:
- خیار مجلس
- خیار حیوان
- خیار شرط
- خیار تاخیر ثمن
- خیار رویت و تخلف وصف
- خیار غبن
- خیار عیب
- خیار تدلیس
- خیار تبعض صفقه
- خیار تخلف شرط
خیار مجلس:
این خیار اختیار برهم زدن معامله را برای هریک از طرفین ایجاد میکند مادامی که طرفین مجلس را ترک نکرده باشند ،به این معنی که این خیار تنها در زمان قرارداد صحت دارد و زمانی که قرارداد منعقد شود و طرفین از مجلس خارج شوند دیگر اثر ندارد و این اختیار از آنها ساقط خواهد شد .
خیار مجلس در واقع خیار در حال انعقاد عقد است یعنی زمانی میتوان از این خیار استفاده کرد که در حال انجام معامله و در مجلس حضورداشته باشیم و به محض خروج از مجلس ساقط خواهد شد.
خیار مجلس تنها در عقد بیع یعنی معامله (خرید و فروش) راه دارد و دردیگرعقود و معاملات راهی ندارد.
خیار حیوان:
طبق این خیار از خیارات ده گانه در صورتی که مال مورد معامله حیوان باشد خریدار این اختیار را دارد که تا 3 روز بعد از معامله آن را فسخ نماید.
خیار شرط :
این خیار بدان جهت است که دارندۀ حقّ خیار بر فسخ عقد میتواند در مدت تعیین شده معامله را فسخ نماید .
هرگاه در عقد بیع مدت زمانی را جهت حق فسخ برای هر یک از طرفین یا هر دوی آنها مشخص شود ،این معامله خیاری بوده وحقی که در آن ذکر شده است خیار فسخ نامیده میشود.
هرگاه در خیار شرط ابتدای مدت خیار نوشته نشده باشد ،،ابتدای آن از تاریخ عقد قرارداد محاسبه میشود.
خیار تاخیر ثمن:
از دیگر انواع خیارات ،خار تایمن میباشد که طبق آن فروشنده می تواند، معامله را فسخ نماید.
این خیار معمولا برای فروشنده که در قانون همان بایع محسوب میشود قابل لحاظ است تا در صورتی که خریدار ثمن معامله را پرداخت ننماید ،فروشنده بتواند از آن استفاده نماید.
خیار رویت و تخلف وصف :
درخیار رویت و تخلف وصف در صورتی که مال مورد معامله با وصف پیشین مطابقت نداشته باشد خریدار میتواند معامله را فسخ نماید .
هرگاه فروشنده یا خریدار بنا به هر دلیلی مال مورد معامله را ندیده باشد و تنها بر اساس تعریف و توصیف فروشنده آن مال را خریداری نمایند در صورتی که هنگام رویت مال مورد معامله با آنچه که شنیده است مطابقت نداشته باشد ، میتواند معامله را فسخ نماید.
وکیل املاک و مستغلات
توجه داشته باشید که خیار رویت و تخلف وصف در هنگام معامله بایستی در عقد لحاظ شده باشد تا در صورت عدم تطابق بتوان به آن رجوع نمود.
خیار غبن :
خیار غبن به معنی، ضرر ناشی از عدم تعادل بین عوضین در زمان معامله است که پس از آگاهی به زیان دیده این امکان را میدهد که معامله را فسخ نماید.
خیارعیب :
این نوع از اختیار در هنگامی قابل استفاده میباشد که مبیع دارای عیب و نقصی بوده که در هنگام انجام معامله پنهان بوده و در ظاهر مبیع نیز مشخص نبوده باشد.
اگر در هنگام انجام معامله خیار عیب ذکر شود مشتری میتواند پس از رویت عیب از این اختیار استفاده کرده و معامله را فسخ کند.
خیار تدلیس:
این اختیار برای مواقعی است که فروشنده اقداماتی را برای فریب دادن خریدار انجام داده باشد و بایستی در قرارداد لحاظ شود تا در صورت لزوم بتوان از ان استفاده کرد.
خیار تبعض صفقه
خیار تبعض صفقه در مواردی اثر دارد که فروشنده مالی را بدون آنکه به طور کامل در مالکیت وی باشد بفروشد یا بخشی از مورد معامله قابلیت تملک توسط خریدار را نداشته باشد که در این صورت خریدار میتواند معامله را به طور کامل یا تنها آن بخش را فسخ کند .
خیار تخلف شرط
اگر در هنگام قرارداد شرطی را به نفع یکی از طرفین معامله در قرارداد ذکر کرده باشند در صورتی تخلف از آن شرط طرفی که شرط به نفع اوست میتواند معامله را فسخ نماید .این نوع از شرط در قرارداد خیار تخلف از شرط نامیده میشود که در ماده 234 تا 245 ق.م آمده است.
مطالب مرتبط:
دیدگاهتان را بنویسید